Lệch lạc tình dục và "di chứng tâm lý"
Theo Chuyên gia tâm lý Trần Thị Mạnh Linh - Công ty tham vấn, tư vấn trị liệu tâm lý Mạnh Linh School psychology: Hiện nay, quan điểm về tình yêu, tình dục có nhiều thay đổi. Trước đây chủ yếu theo tư tưởng "thuyền theo lái gái theo chồng" nên tình yêu, tình dục cũng có "định khu" giới hạn. Mặt hạn chế khiến người ta phải chịu đựng nhau nhưng mặt tích cực chính là giới hạn nó đặt ra (được hiểu như quy chuẩn đạo đức xã hội) khiến cho các lệch lạc về tình yêu tình dục không có điều kiện thực thi; chung thủy, quan hệ 1 vợ 1 chồng được đề cao. Với hệ tư tưởng này chuyện ngoại tình, thả rông quan hệ sẽ ít có điều kiện thực hiện.
Tuy nhiên, hiện nay quan niệm về tình dục tình yêu đã thay đổi theo hướng "bình đẳng", "tự do". Ví dụ phụ nữ phải biết yêu bản thân, tình dục là một nhu cầu hiển nhiên vì vậy không cần ngại ngần hoặc giới hạn nó, đã có nhiều lớp dạy "yêu" công khai trên mạng và có rất nhiều chị em theo học.
Theo TS. Vũ Thu Hương – nguyên giảng viên ĐH Sư phạm Hà Nội: Lệch lạc tình dục không phải chuyện hiếm gặp ở nước ta và nó cũng khá phổ biến ở khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, vấn đề là nếu LLTD liên quan đến trẻ em sẽ để lại muôn vàn hệ luỵ. Trong đó phải kể đến những tác động tiêu cực đến tâm lý và quan niệm đạo đức lúc tuổi thơ sẽ in hằn trong một người trưởng thành trong tương lai. Đó sẽ là những "di chứng nhân cách", lệch lạc về giới tính, nghiện tình dục hay xuất hiện khoái cảm tình dục với người thân, thậm chí xu hướng "bán thân nuôi miệng" vi phạm pháp luật sau này.
Sự chuyển hóa thay đổi này là điều tất yếu của xã hội, tuy nhiên thay đổi dựa trên hiểu biết sẽ tạo ra sự thay đổi tích cực, nhưng ở xã hội Việt Nam hiện nay lại chủ yếu thay đổi quan niệm tình yêu tình dục theo hướng "quá trớn" mất cân đối. Điều này chủ yếu do sự thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức về tình yêu tình dục mà lại chạy theo trào lưu, bị lôi kéo. Nó không xuất phát trên nền tảng kiến thức nên bản chất "sự thay đổi này" là sự giải tỏa dồn nén xã hội (trước đây sự chung thủy tạo ra nhiều đau khổ phải chịu đựng thì giờ làm ngược lại). Đó là một mô thức, nhận thức sai lệch khiến cho các hành vi hệ quả là việc yêu không cần gắn kết, phóng túng trong quan hệ tình dục, thay vợ đổi chồng một cách chóng vánh... Ngay cả những chị em lớn tuổi đã có gia đình, đã làm vợ, làm mẹ nhưng chưa chắc đã hiểu như thế nào là tình yêu, quá trình vận hành cảm xúc diễn ra như nào, cơ sở của nó là gì... để có một cách nhìn đúng, từ đó hành xử đúng.
"Đa số chúng ta yêu và lấy chồng, lấy vợ dựa trên kinh nghiệm. Thực chứng cho thấy: Tại lớp dạy tiền hôn nhân thường có rất nhiều các chị đã và đang có gia đình đăng kí học. Họ nói, giá như họ biết điều này sớm thì tốt hơn, nhưng giờ họ học để hỗ trợ con cái và điều chỉnh cuộc sống gia đình. Theo tôi, mảng công tác xã hội nên làm những việc thiết thực như vậy để nâng cao hiểu biết về tình dục, tình yêu cho giới trẻ nói chung và xã hội nói riêng. Có hiểu biết mới nhận thức đúng, có nhận thức đúng mới có những cảm xúc và hành vi đúng đắn.", Chuyên gia tâm lý Trần Thị Mạnh Linh nhấn mạnh.
Các nhà tâm thần học trên thế giới đã xếp các LLTD vào nhóm rối loạn nhận dạng giới tính. Mỗi biểu rối loạn kỳ quặc được xếp là một loại rối loạn riêng. Tình trạng bệnh lý này ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hàng ngày, đến học hành nghề nghiệp và cả quan hệ tình cảm nam nữ. Người bị LLTD thường xuyên lo lắng và che giấu hành vi của mình vì đó là những biểu hiện bất thường.
Nguyên nhân và hướng xử trí
Theo TS. Vũ Thu Hương: Hiện nay, nhiều câu chuyện liên quan đến LLTD được lan truyền một cách nhanh chóng trên mạng internet và đây chính là kênh khiến những lệch lạc lây lan nhanh chóng, bất chấp lứa tuổi, giới tính, không gian và thời gian.
Nguyên nhân gây LLTD lúc trưởng thành thường do rối loạn quá trình phát triển tâm lý trong thời thơ ấu: từng bị lạm dụng tình dục hoặc trẻ bắt chước hành vi lệch lạc này từ người lớn, từ phim ảnh. Ngoài ra, trong một số trường hợp, người ta thấy có các bất thường về hormon, nhiễm sắc thể... Nghiên cứu ở Mỹ cho thấy, 74% số người bị LLTD có rối loạn hormon, 27% có dấu hiệu tổn thương thần kinh, 24% có rối loạn gene.
Với góc độ một nhà giáo dục, TS. Vũ Thu Hương cho rằng: Nguyên nhân sâu xa của hiện tượng nhiễm và lây lan những quan điểm lệch lạc về tình dục đến từ chính cách quản lý con cái của các bậc cha mẹ. Sự quan tâm của bố mẹ tới con mình chưa được thoả đáng cộng với nguyên nhân khách quan từ sự phát triển của công nghệ số. Vấn đề trang bị kiến thức giới tính cho trẻ đang được mặc định nương nhờ vào nhận thức của cha mẹ. Bởi vậy, để hạn chế những tác động tiêu cực, phụ huynh cần giám sát chặt hơn những điều trẻ nghe, đọc và xem trên mạng để tránh cho trẻ tiếp xúc quá sớm với những thông tin không phù hợp lứa tuổi.
Theo PGS.TS.BS. Tôn Nữ Vân Anh (bệnh viện TƯ Huế): Điều trị LLTD chủ yếu là sử dụng liệu pháp tâm lý và phối hợp với thuốc khi cần thiết. Bác sĩ điều trị sẽ giúp bệnh nhân lấy lại sự tự tin, cải thiện kỹ năng giao tiếp xã hội và dùng các liệu pháp hành vi để giúp đương sự cắt đứt các hành vi LLTD. Ngoài ra, bác sĩ sẽ dùng thêm các loại thuốc chống loạn thần và chống trầm cảm để điều trị các bệnh lý tâm thần kết hợp như tâm thần phân liệt, rối loạn trầm cảm hoặc các thuốc chống lại tình trạng gia tăng hoạt động tình dục quá mức mà vượt quá khả năng kiểm soát của người bệnh.
"Rối loạn tâm thần ở dạng LLTD là bệnh lý bị xã hội kỳ thị. Bởi vậy, khi thấy bản thân có các biểu hiện bất thường về hành vi tình dục, người bệnh nên "dũng cảm" đi khám sớm để điều trị kịp thời, tránh những hệ luỵ xấu có thể xảy ra", PGS.TS.BS. Tôn Nữ Vân Anh khuyến cáo.
