Theo tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020, xã được công nhận đạt tiêu chí phải đáp ứng các điều kiện: Có điểm phục vụ bưu chính, dịch vụ viễn thông internet, đài truyền thanh và hệ thống loa đến các thôn, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong công tác quản lý, điều hành.
Thực chất, tiêu chí thông tin truyền thông hướng đến mục tiêu cơ bản là đưa thông tin về cơ sở, góp phần “giảm nghèo” về thông tin đều nằm trong quá trình xây dựng các thiết chế thông tin cơ sở phù hợp với giai đoạn hội nhập.
Ông Vương Trinh Quốc, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh cho biết: thực hiện tiêu chí số 8 thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, thời gian qua tỉnh Lào Cai đã nỗ lực triển khai thực hiện, đem lại những hiệu quả nhất định đối với người dân các xã.
Trong giai đoạn giai đoạn 2011-2015, bắt tay vào triển khai xây dựng nông thôn mới; toàn tỉnh mới có 56/143 xã đạt tiêu chí số 8, đạt 39% số xã trong tỉnh (giai đoạn này gồm 2 chỉ tiêu thành phần); trong đó, có 80% số xã đạt nội dung có điểm phục vụ bưu chính, viễn thông; có 40% xã đạt nội dung có internet đến thôn.
Bước sang giai đoạn 2016-2019; với sự nỗ lực của các cấp, các ngành tính đến tháng 6/2019 đã có 108/143 xã hoàn thành tiêu chí số 8 trong bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới (đạt cả 4 chỉ tiêu thành phần), đạt 75,5% so kế hoạch; tăng 36,4% so với kết thúc giai đoạn 2011-2015. Trong đó, có 126/143 xã đạt nội dung có điểm phục vụ bưu chính, 128/143 xã có dịch vụ viễn thông và internet, 133/143 xã có đài truyền thanh và hệ thống hoa đến các thôn và 100% xã có ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, điều hành.
Khảo sát thực tế cho thấy, cùng với hệ thông điện đường, trường, trạm, điểm bưu điện văn hóa xã đã trở thành thiết chế văn hóa cơ sở ở nông thôn, tại các điểm bưu điện văn hóa xã, người dân có thể truy nhập internet, đọc sách báo miễn phí, sử dụng các dịch vụ bưu chính viễn thông…
Hạ tầng viễn thông, internet tại các xã phấn đấu hoàn thành xây dựng nông thôn mới được các doanh nghiệp quan tâm đầu tư, giúp người dân có thêm kênh tiếp cận thông tin, góp phần phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội trong tỉnh.
Bên cạnh đó, việc đầu tư nâng cấp hệ thống truyền thanh cơ sở đã tác động trực tiếp tới người dân. Thông qua hệ thống truyền thanh, các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước; các chương trình, kế hoạch của địa phương trong mọi lĩnh vực, nhất là trong sản xuất, phòng chống dịch bệnh, thiên tai, xây dựng nông thôn mới… đều được phổ biến kịp thời để người dân nắm bắt thông tin, chủ động công việc và tích cực sản xuất, thi đua lao động, đồng thời nâng cao đời sống tinh thần, đáp ứng nhu cầu tiếp cận thông tin của mọi người dân trong tỉnh.
Đặc biệt, việc chính quyền cấp xã đã tích cực ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, giúp giảm thời gian, tiết kiệm chi phí trong giải quyết công việc, góp phần cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện tiêu chí số 8 cho thấy vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc: để thực hiện đảm bảo tiêu chí này rất cần phải đảm bảo triển khai hạ tầng, mạng lưới cung cấp dịch vụ thông tin truyền thông; tuy nhiên phần lớn các xã trong tỉnh có địa hình đi lại khó khăn, hiểm trở, nhiều thôn, bản chưa có điện lưới nên việc phủ sóng viễn thông, internet, phát thanh, ứng dụng CNTT tới 100% thôn, bản rất khó thực hiện.
Đối với tiêu chí “xã có điểm phục vụ bưu chính” cũng gặp nhiều trở ngại bởi một số điểm phục vụ bưu chính ở các xã xuống cấp, nhiều điểm hoạt động không có doanh thu. Tiêu chí “xã có dịch vụ viễn thông và internet” chỉ tính đối với kết nối internet có dây, nên việc thực hiện tiêu chí này gặp nhiều khó khăn do địa hình vùng núi cao, dân cư thưa thớt, nhiều thôn bản xa trung tâm xã, trong khi đó số doanh nghiệp cung cấp dịch vụ internet có dây hiện ở Lào Cai chỉ có 02 đơn vị; chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích còn hạn chế về số lượng các xã được đầu tư.
Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 toàn tỉnh có 143/143 xã (100% xã) hoàn thành tiêu chí số 8 trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới. Theo ông Vương Trinh Quốc, Giám đốc Sở Thông tin & Truyền thông tỉnh, để khắc phục những khó khăn trong thực hiện tiêu chí và hoàn thành mục tiêu đề ra, tỉnh Lào Cai tiếp tục đẩy mạnh việc đầu tư thiết lập mới hạ tầng bưu chính, viễn thông, internet cho các xã trên địa bàn tỉnh; nâng cấp hệ thống truyền thanh cơ sở góp phần đảm bảo cơ bản có loa truyền thanh hoạt động thường xuyên tại các thôn, bản, phục vụ đắc lực cho công tác tuyên truyền xây dựng nông thôn mới.
Trong đó, ngành Thông tin và Truyền thông tiếp tục chú trọng công tác định hướng tuyên truyền về Chương trình xây dựng nông thôn mới cho các cơ quan báo chí, truyền thông trong tỉnh; tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông đầu tư hạ tầng bưu chính, hạ tầng internet theo hướng mở rộng mạng lưới tới các địa bàn vùng sâu, vùng xa, đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt, nâng cao chất lượng dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp; phối hợp với các đơn vị liên quan tập trung nâng cấp đài truyền thanh xã và cụm loa thuyền thanh thôn, bản tại các xã có hệ thống hỏng và ưu tiên các xã phấn đấu hoàn thành nông thôn mới; xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin cấp xã đồng bộ, hiện đại là cơ sở để triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin dùng chung của tỉnh góp phần thực hiện tiêu chí số 8 và xây dựng chính quyền điện tử tỉnh Lào Cai.
Với sự nỗ lực, đồng lòng của các địa phương, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cùng sự ủng hộ của người dân, tin tưởng rằng việc thực hiện tiêu chí thứ 8 trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Lào Cai sẽ sớm được hoàn thiện, góp phần đưa Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới về đích theo đúng lộ trình.
