Bị tôi phản ứng, người này thường xuyên sang nhà xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của tôi và gia đình. Xin luật sư cho biết, việc làm của người hàng xóm có vi phạm pháp luật không?
Nguyễn Thị Hồng (Thị xã Tam Điệp, Ninh Bình)
Trả lời:
Theo quy định của pháp luật, cá nhân có quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm. Đây là quyền quan trọng, được quy định tại Khoản 1 (Điều 20, Hiến pháp 2013).
Theo quy định này: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm...”.
Bên cạnh đó, Điều 37 (Bộ luật dân sự 2005) cũng quy định: “Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ”.
Như vậy, mọi hành vi xâm phạm đến danh dự và nhân phẩm công dân đều bị coi là hành vi trái pháp luật. Hành vi của người hàng xóm là trái pháp luật, bạn có quyền làm đơn tố cáo hành vi ấy gửi đến ủy ban xã, phường nơi cư trú hoặc cơ quan công an để đề nghị có biện pháp xử lý.
Theo quy định tại Điểm a (Khoản 1, Điều 5, Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013), người có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đến 300.000 đồng.
Việc xử lý hành chính với vi phạm này thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã, phường nơi người vi phạm cư trú.
Nếu hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm mang tính chất nghiêm trọng thì tùy theo từng trường hợp, người vi phạm có thể bị truy cứ trách nhiệm hình sự về tội “Làm nhục người khác” được quy định tại Điều 121 (Bộ luật hình sự).
Tuy nhiên, việc đánh giá mức độ của hành vi xúc phạm có nghiêm trọng hay không phải căn cứ vào thái độ, nhận thức của người phạm tội, cường độ và thời gian kéo dài của hành vi xúc phạm, môi trường xung quanh, dư luận xã hội về hành vi xúc phạm đó.
Ngoài ra, nếu hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm của người hàng xóm gây ra thiệt hại cho gia đình thì bạn có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 604, 605 (Bộ luật dân sự).
Nếu không thỏa thuận được về vấn đề bồi thường thiệt hại, gia đình có quyền khởi kiện ra tòa án cấp huyện nơi bạn cư trú để yêu cầu bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm bị xâm phạm.
Theo quy định tại Điều 611 (Bộ luật dân sự), thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm: Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại; Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút; Một khoản tiền bù đắp về tổn thất tinh thần phải gánh chịu.
Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá 10 tháng lương tối thiểu do nhà nước quy định.
