(GD&TĐ) - Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã tổ chức kiểm tra việc thực hiện cam kết thành lập trường ĐH, CĐ trong năm 2011 với những hiệu ứng tích cực đối với các trường, được xã hội hết sức đồng tình, ủng hộ. Đầu năm 2012, Bộ GD-ĐT tiếp tục tổ chức kiểm tra 38 trường trong phạm vi cả nước.
Phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Huy Bằng- Chánh Thanh tra Bộ GD-ĐT, cơ quan được Bộ trưởng giao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan để kiểm tra việc thực hiện cam kết thành lập trường.
PV. Xin ông cho biết khái quát về kết quả đợt kiểm tra vừa qua?
Ông Nguyễn Huy Bằng: Thực hiện Nghị quyết số 50/2010/NQ-QH12 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thành lập trường, đầu tư đảm bảo chất lượng đào tạo đối với giáo dục đại học; Chỉ thị số 296/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới quản lý giáo dục đại học giai đoạn 2010-2012, Bộ GD-ĐT đã tổ chức kiểm tra việc thực hiện cam kết thành lập trường và các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục đối với các trường ĐH, CĐ nhằm đánh giá tình hình thực hiện cam kết, khẳng định kết quả đồng thời phát hiện những hạn chế, yếu kém trong quản lý cũng như việc thực hiện cam kết của từng trường. Trong tháng Ba năm 2012, Bộ đã tổ chức 5 đoàn kiểm tra 38 trường ĐH, CĐ (trong đó có19 trường công lập và 19 trường ngoài công lập). Qua kiểm tra cho thấy, nhiều trường đã nỗ lực thực hiện có kết quả các cam kết, tổ chức đào tạo có chất lượng, góp phần cung cấp nguồn nhân lực cao cho xã hội. Trường CĐ Công nghiệp Cao su, Trường ĐH Quang Trung, Trường ĐH Công nghiệp Quảng Ninh, Trường ĐH Thành Đông... đã có đất sử dụng ổn định, lâu dài với diện tích lớn. Trường ĐH Yersin Đà Lạt, Trường ĐH Quảng Nam, Trường CĐ Công nghiệp Tuy Hòa... đã xây dựng được cơ sở vật chất khang trang phục vụ đào tạo. Đội ngũ giảng viên của các trường cũng được bổ sung về số lượng và từng bước nâng cao chất lượng. Một số trường có tỷ lệ giảng viên có trình độ sau đại học cao như Trường Đại học TDTT Đà nẵng đạt 82%, Trường Đại học Quảng Nam đạt 61,9%...
Bên cạnh đó, một số trường còn hết sức khó khăn, nhất là về đội ngũ và cơ sở vật chất (7 trường có dưới 50 giảng viên cơ hữu và hợp đồng dài hạn,42 ngành đào tạo đại học chưa có tiến sỹ đúng ngành, 25 ngành cao đẳng chưa có thạc sỹ đúng ngành; một số trường chưa có đất hoặc có đất hẹp dưới 01 ha; một số trường thuê mướn ngắn hạn nhiều cơ sở khác nhau). Một số ngành đào tạo phát triển quá “nóng” (có ngành có tới trên 400 sinh viên/ 1 giảng viên).
Các đoàn kiểm tra đã chỉ rõ mặt được và chưa được ở từng trường, đồng thời cảnh báo các trường vi phạm các quy định ở mức độ khác nhau. Kết thúc kiểm tra, Bộ GD-ĐT đã căn cứ Nghị quyết 50/2010/NQ-QH12 và các văn bản pháp luật liên quan để xem xét, đề ra một loạt nhiệm vụ như: có văn bản phân công các đơn vị nghiên cứu, xử lý kiến nghị của các trường; xây dựng văn bản cảnh báo các trường chưa xây dựng cơ sở đào tạo theo cam kết, các trường thiếu giảng viên; giao các đơn vị thuộc Bộ rà soát đề xuất việc sửa đổi bổ sung các văn bản quản lý bảo đảm sự đồng bộ và khả thi; giao đơn vị tham mưu triển khai mạnh mẽ Đề án phát triển nguồn nhân lực ngành giáo dục; có văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương phối hợp thực hiện Nghị định số 115/2010/NĐ-CP phân cấp quản lý nhà nước về giáo dục... Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cũng ban hành quyết định dừng tuyển sinh năm 2012 đối với 01 trường cao đẳng và 05 ngành của 05 trường khác.
Kiểm tra việc cam kết thành lập trường góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả GD ĐH (ảnh MH/Internet) |
PV. Xin ông cho biết rõ thêm về các quyết định dừng tuyển sinh nói trên?
Ông Nguyễn Huy Bằng: Ngày 27/4/2012, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã ban hành các quyết định cụ thể như sau: Quyết định số 1596/QĐ-BGDĐT dừng tuyển sinh năm 2012 đối với trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Hà Nội vì chưa có đất để xây dựng cơ sở vật chất riêng (100% cơ sở vật chất của nhà trường thuê ngắn hạn), tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao; Quyết định số 1597/ QĐ-BGDĐT đình chỉ tuyển sinh năm 2012 đối với ngành Quản trị kinh doanh của trường ĐH Thành Tây vì thiếu giảng viên có trình độ thạc sĩ đúng ngành đào tạo, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao; Quyết định số 1598/QĐ- BGDĐT đình chỉ tuyển sinh năm 2012 đối với ngành Kiến trúc của trường ĐH Yersin Đà Lạt vì chưa có giảng viên có trình độ tiến sĩ và thạc sĩ đúng ngành, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao; Quyết định số 1599/ QĐ- BGDĐT đình chỉ tuyển sinh năm 2012 đối với ngành Tài chính- Ngân hàng của Trường ĐH Phú Xuân vì chưa có giảng viên có trình độ tiến sĩ đúng ngành, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao; Quyết định số 1600 /QĐ-BGDĐT đình chỉ tuyển sinh năm 2012 đối với ngành Công nghệ Kỹ thuật Xây dựng của trường Cao đẳng Kỹ thuật - Công nghiệp Quảng Ngãi vì chưa có giảng viên có trình độ thạc sĩ đúng ngành theo quy định, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao; Quyết định số 1601/ QĐ-BGDĐT đình chỉ tuyển sinh năm 2012 đối với ngành Khai thác vận tải của Trường Cao đẳng Bách nghệ Tây Hà vì ba năm liền trường không tuyển sinh được ngành này.
PV. Tại sao Bộ lại dùng hình thức dừng tuyển sinh và tại sao lại dừng tuyển sinh trong khi một số trường đã tổ chức cho thí sinh đăng ký dự thi?
Ông Nguyễn Huy Bằng: Nghị quyết số 50/ 2010/NQ-QH của Quốc hội và các văn bản qui phạm pháp luật liên quan đã nêu ra yêu cầu bảo đảm chất lượng đào tạo trong đó nhấn mạnh việc “đặc biệt quan tâm các tiêu chí về cơ sở vật chất, số lượng và chất lượng đội ngũ giảng viên cơ hữu, tỷ lệ sinh viên/giảng viên”, đồng thời cũng nêu rõ các hình thức chế tài ở các mức độ khác nhau từ dừng tuyển sinh ngành đào tạo tới việc xem xét giải thể nhà trường. Căn cứ vào các quy định đó và thực tiễn kiểm tra, Bộ GD-ĐT đã quyết định dừng tuyển sinh đối với các trường chưa có đất, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao và dừng tuyển sinh đối với các ngành thiếu (hoặc chưa có) thạc sĩ, tiến sĩ và có tỷ lệ sinh viên trên giảng viên quá cao. Như vậy, các trường và các ngành bị dừng tuyển sinh đợt này hầu hết đều vi phạm hai tiêu chí quan trọng ở mức độ nặng. Một số trường khác tuy có vi phạm nhưng ở mức độ nhẹ hơn thì không dừng tuyển sinh mà sẽ dùng giải pháp khác để các trường tiếp tục phấn đấu.
Việc dừng tuyển sinh sẽ gây ra một số xáo động đối với một bộ phận thí sinh ở một số trường. Điều này Bộ cũng đã tính đến song để bảo đảm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục của cả hệ thống, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương trong quản lý theo yêu cầu của Nghị quyết của Quốc hội và Chỉ thị của Thủ tướng, Bộ đã quyết định dừng tuyển sinh như đã nêu trên.
Để bảo đảm quyền lợi cho thí sinh, ngày 27-4 Bộ đã ban hành văn bản số 2548/BGDĐT-KTKĐCLGD hướng dẫn các Sở GD-ĐT; các đại học, học viện; các trường đại học, cao đẳng thực hiện các giải pháp như: Thông báo cho thí sinh đã nộp hồ sơ đăng ký dự thi (ĐKDT) theo tuyến của sở vào ngành bị đình chỉ tuyển sinh để thí sinh biết và đăng kí lại; Hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh đã nộp hồ sơ ĐKDT vào ngành bị đình chỉ tuyển sinh được đăng kí lại hồ sơ ĐKDT. Thí sinh đăng kí lại hồ sơ ĐKDT không phải nộp thêm bất cứ khoản lệ phí nào; Thời hạn để thí sinh được đăng ký lại hồ sơ ĐKDT được kéo dài... Các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng: Thông báo cho thí sinh đã nộp hồ sơ ĐKDT trực tiếp tại trường vào ngành bị đình chỉ tuyển sinh để thí sinh biết và đăng kí lại; Hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh đã nộp hồ sơ ĐKDT trực tiếp tại trường vào ngành bị đình chỉ tuyển sinh được đăng ký lại sang ngành khác hoặc cho phép thí sinh rút hồ sơ ĐKDT đã nộp để đăng ký sang trường khác; Các trường không thu thêm bất cứ khoản lệ phí nào đối với thí sinh đăng ký lại sang ngành khác. Đối với thí sinh rút hồ sơ ĐKDT đã nộp để đăng ký sang trường khác, các trường phải hoàn trả lệ phí ĐKDT và lệ phí dự thi mà thí sinh đã nộp.
PV. Sắp tới, Bộ có tiếp tục kiểm tra và bao giờ sẽ kiểm tra, thưa ông?
Ông Nguyễn Huy Bằng: Đầu năm 2011, Bộ GD-ĐT đã có văn bản gửi đến tất cả các trường đôn đốc việc thực hiện cam kết thành lập trường và thông báo việc kiểm tra theo Nghị quyết số 50/2010/NQ-QH12 của Quốc hội và Chỉ thị số 296/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Việc kiểm tra, thanh tra là một chức năng quản lý sẽ được Bộ thực hiện thường xuyên nhằm tăng cường quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục. Năm 2012, Bộ dự kiến tiếp tục tổ chức kiểm tra trước hết đối với các trường thành lập trong 10 năm trở lại đây, không phân biệt trường thành lập mới hay nâng cấp, trường công lập hay ngoài công lập... Thanh tra Bộ sẽ phối hợp các đơn vị rút kinh nghiệm để việc kiểm tra đạt mục đích tăng cường hiệu lực, hiệu quả quả lý song hạn chế tối đa các “tác động phụ”. Qua kiểm tra sẽ ghi nhận những kết quả và các nhân tố tích cực, đồng thời chỉ rõ những hạn chế yếu kém. Đối với những nơi có vi phạm thì tùy mức độ sẽ xử lý theo quy định của pháp luật. Những sơ hở trong quản lý cũng sẽ được xem xét, khắc phục kịp thời. Tất cả đều nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục theo tinh thần nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã đề ra.
PV. Xin trân trọng cảm ơn ông!
PV (Thực hiện)