(GD&TĐ)-Trong phiên thảo luận về dự thảo Luật Điện lực và Luật Luật sư diễn ra sáng nay (6/6), nhiều ý kiến cho rằng, sự độc quyền của ngành điện tạo ra bất công bằng và nên cho phép giảng viên giảng dạy tại các trường Luật được bào chữa tại tòa vì họ có thực tiễn, lý luận.
Về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật điện lực, đại biểu Trần Tiến Dũng (đoàn Hà Tĩnh) khẳng định, điện là loại hàng hóa đặc biệt, có tác động rộng lớn tới đời sống và nền kinh tế, nhưng hiện nay chúng ta chưa hình thành được một thị trường phát điện điện cạnh tranh lành mạnh, minh bạch.
 |
| Đại biểu Đoàn Nguyễn Thùy Trang cho rằng, mặt hàng điện đang trong tình trạng cung thiếu, cạnh tranh chưa có |
Đại biểu nêu thực tế, hầu như trong các trường hợp, người tiêu thụ luôn chịu thiệt. Ví dụ người dân chậm nộp tiền điện liền bị nhà cung ứng cắt điện, trong khi đó, việc cung ứng chất lượng kém, cắt điện làm ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt thì chưa thấy cơ chế bồi thường.
Do đó, theo đại biểu, từ những bất cập trong thực tế, trong dự thảo luật sửa đổi lần này cần quy định rõ hơn, cụ thể hơn và bổ sung những điểm mới để đáp ứng yêu cầu thực tế.
Cùng chung ý kiến, đại biểu Nguyễn Thị Huyền Trang (đoàn Quảng Nam) chỉ rõ, trong hợp đồng mua bán điện, điều thấy rõ là thiệt hại nằm về phía người mua là chủ yếu. “Hợp đồng có ghi rõ nếu không cung cấp đủ thì đơn vị bán điện có chịu trách nhiệm hay bị xử lý không?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Đại biểu cũng nêu thực tế, khâu thanh toán tiền điện nhiều khi chưa minh bạch, người dân có khi bị trả nhiều hơn số điện tiêu thụ thực tế nhưng khi thắc mắc không được giải thích rõ.
Ngoài ra, đại biểu cũng nhấn mạnh, việc quy hoạch thủy điện chưa tốt, đôi khi để lại hậu quả rất lớn; những người bị mất đất, mất nhà để làm thủy điện chưa thực sự được hưởng lợi từ những công trình như vậy, đặc biệt là đồng bào dân tộc miền núi.
Đại biểu Đoàn Nguyễn Thùy Trang cũng đồng tình và cho rằng, mặt hàng điện đang trong tình trạng cung thiếu, cạnh tranh chưa có. Chúng ta đang chấp nhận độc quyền tự nhiên, đó cũng là điều hợp lý hiện nay nhưng giá điện ảnh hưởng đến nhiều người dân nên cần thiết Nhà nước phải can thiệp.
Đại biểu Huỳnh Minh Thiện (TPHCM) cho rằng, hiện nay chưa khắc phục được độc quyền trong phát, truyền tải, phân phối điện dẫn đến mối quan hệ bất bình đẳng giữa người bán và người mua. Để khắc phục điều này cần quy định đơn vị cung cấp điện công khai minh bạch cơ chế vận hành điện trong từng thời điểm. Nhà cung cấp công khai thì người tiêu dùng mới yên tâm là tính đúng, đủ theo thị trường.
Chia sẻ quan điểm này, đại biểu Đỗ Văn Đương (TPHCM) cũng cho rằng, giá điện phải có sự điều tiết của Nhà nước. Giá điện bán theo thị trường nhưng phải theo khung Nhà nước quy định. Điều này xuất phát từ hai lý do là điện sử dụng tài nguyên quốc gia (than, nước,…) và điện là hàng hóa đặc biệt cần thiết tạo hành lang cạnh tranh trong khung.
Ở một góc độ khác, theo đại biểu Trần Quang Chiều (đoàn Nam Định), đề nghị trong dự thảo luật cũng cần nêu sớm có lộ trình giá điện theo cơ chế thị trường, vì việc thực hiện lộ trình này càng chậm thì bản chất của nền kinh tế bị méo mó.
“Có địa phương khi nhà đầu tư nước ngoài vào xây một nhà máy thép, lượng điện tiêu thụ tăng gấp đôi. Với cơ chế giá điện như hiện nay, chỉ có nhà đầu tư hưởng lợi”, đại biểu nêu ý kiến.
Còn theo đại biểu Võ Kim Cự (Hà Tĩnh), không thể để tình trạng độc quyền kéo dài thêm nữa. Luật Điện lực sửa đổi cần phải quy định cụ thể hơn để sớm có một thị trường điện cạnh tranh minh bạch, vì thực tế đã nảy sinh nhiều hệ lụy.
Đại biểu cho rằng, Nhà nước phải quản lý về giá, nếu không, sẽ vẫn còn tồn tại nhiều yếu tố bất ổn. Theo đó, Luật Giá và Luật Điện lực phải có những quy định phù hợp.
“Cứ bàn và rồi để tình trạng như vừa qua thì Luật dù có hiệu lực cũng khó đi vào cuộc sống, không biết giải thích như thế nào với cử tri. Vì cái gốc là quản lý, nhưng luật chưa quy định rõ”, đại biểu băn khoăn.
 |
| Đại biểu thảo luận tại tổ sáng ngày 6/6 |
Ngoài ra, tại buổi thảo luận, nhiều ý kiến đề nghị bỏ quy định việc lập quy hoạch phát triển điện lực huyện/quận/thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh. Bởi lẽ, chỉ riêng yếu tố nhân lực đã không đủ đáp ứng.
Về dự thảo luật Luật sư, theo đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM), vẫn cần cho phép luật sư tập sự được bào chữa tại những vụ án đơn giản nếu thân chủ đồng tình. Bên cạnh đó là cho phép viên chức giảng dạy trường Luật được bào chữa tại tòa vì họ có thực tiễn, lý luận.
Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân TPHCM Phạm Văn Gòn cũng đồng tình và cho rằng cần mở rộng đối tượng tham gia hành nghề là các viên chức tại các viện nghiên cứu, khoa luật của trường đại học vì họ có năng lực đủ điều kiện thực tiễn. Trái ngược lại ý kiến này, đại biểu Huỳnh Ngọc Ánh, Phó Chánh án Tòa án nhân dân TPHCM lại cho rằng, việc cho phép các giảng viên của trường, khoa luật làm công tác bào chữa là không nên vì nếu vừa là thầy vừa bào chữa tại tòa là khó và đây là vấn đề tế nhị do những tác động nhiều chiều có thể ảnh hưởng đến việc bào chữa.
Nguyễn Sơn
