Ngay cả những viên phi công dạn dày kinh nghiệm cũng lúng túng với những loại vũ khí mới mẻ này. Và chúng cùng xuất phát từ một ngôi làng nhỏ ở Lancashire, nơi biến những thứ ngỡ như trong trí tưởng tượng thành sự thật.
Giả định bay trên đại dương
Ở đây, ngay tại Warton, tiếng sóng biển rì rào của đại dương như thôi miên chúng ta. Sẽ thật là êm tai nếu như không phải chứng kiến âm thanh gầm rú của động cơ dường như phát ra từ đâu đó trên mặt nước. Đó là âm thanh của chiếc máy bay mô phỏng F-35B trị giá 2 triệu bảng Anh, một bí mật rất cao mà không mấy ai biết, và mô hình huấn luyện thực tế đã hoàn thành trong tháng 2/2018. Warton là nơi mà các phi công Anh đến đây để thực hành việc hạ cánh.
Những màn hình cong khổng lồ 360 độ lấp đầy một căn phòng lớn quanh một “chiếc phản lực”và bao quanh nó là ảo ảnh của đại dương. Việc hạ cánh thẳng đứng (SRVL) chưa từng được thực hiện với loại tiêm kích F-35B, và không thể thành công mãi cho đến khi xuất hiện tàu sân bay HMS Queen Elizabeth - ngôi nhà tương lai của hạm đội tiêm kích F-35B trực thuộc Hải quân Hoàng gia và Không lực Hoàng gia - được hé lộ trong năm 2018.
Pete “Wizzer” Wilson, phi công thử nghiệm của hãng BAE Systems, phát biểu: “Đây là nơi duy nhất cho phép làm được việc này, ngay tại cơ sở này, nơi có thể nhìn thấy tàu sân bay và máy bay được thiết kế tinh vi”. Công việc của Wilson là đảm chắc vật mô phỏng càng giống với vật thật càng tốt, cũng như ông đã được trang bị đầy đủ kiến thức của một phi công thử nghiệm khi đã lái những chiếc F-35B và F-35C ra khỏi vùng trời Maryland (Mỹ) trong suốt 6 năm qua.
Cho đến nay, Wilson đang gặp khó khăn khi ráng tìm cách nhìn ra lỗi của F-35B. Ông Wilson phân trần: “Có một số thứ nhỏ bé – những nhân viên đang làm việc trên các bản vẽ và sơ đồ và chúng tôi mất kết nối với họ giữa thứ trên bản vẽ và thứ mà chúng tôi nhìn thấy trong thực tế, vì có những thứ rất hạn chế như quý vị không thể nhìn vào buồng lái của chiếc F-35”.
Ngày 29/3/2018, ông Wilson và các cộng sự đã cùng hoàn thành xong thử nghiệm giả định, và bây giờ các phi công đã sẵn sàng cho các thế hệ tiêm kích F-35 vào quá trình huấn luyện. Tiêm kích F-35 được chế tạo để cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL), Hải quân Hoàng gia Anh từng đưa vào sử dụng máy bay phản lực Harrier mà Wilson cũng đã bay. Từng là cựu phi công của Hải quân hoàng gia Anh, Wilson từng thực hiện 100 lần hạ cánh thẳng đứng, nhưng các lực lượng Anh đã chọn một loại hạ cánh xa hơn và bổ ích hơn.
Hạ cánh thẳng đứng là cách mà các máy bay phản lực bay tới và hạ dần độ cao, sử dụng bằng tất cả lực đẩy của máy bay. Nhưng máy bay phản lực có khả năng chịu một lực đẩy hữu hạn có nghĩa là một trọng lượng hữu hạn mà nó được không khí hỗ trợ trong khi thực hiện thao tác này. Kết quả là những chiếc F-35 (của Mỹ) có thể hoạt động tiếp đất thẳng đứng cũng như chở ít vũ khí hơn trong các bài tập huấn luyện, hoặc thả đạn xuống biển trước khi quay trở lại đất liền.
Chi phí khủng trong đầu tư quốc phòng
Thế hệ tiêm kích F-35 theo dự đoán sẽ thay thế phần lớn cho hạm đội của không lực Mỹ và nó cũng định dạng nên trọng tâm chính của Không lực Hoàng gia và Hải quân Hoàng gia Anh kể từ năm 2018. Nó gây tranh cãi bởi chi phí và sự chậm trễ có liên quan. Trên bình diện toàn cầu, báo cáo nói rằng, dự án F-35 đã tiêu tốn 1.500 tỷ USD, và đơn đặt hàng 138 chiếc F-35 từ phía Anh đã rút ngân sách của nước này với hàng chục tỷ bảng Anh, biến nó trở thành dự án quân sự duy nhất đắt tiền nhất từ trước tới nay. Trước khi nhậm chức Tổng thống, ông Donald Trump từng đăng trên mạng xã hội ý khinh bỉ chi phí leo thang của hạm đội tàu và đe dọa sẽ ủy thác nó cho đối thủ cạnh tranh Boeing (thay cho Lockheed Martin là nhà sản xuất chính, BAE Systems và những tên tuổi khác với vai trò đóng góp). Kể từ đó, ông Trump đã lấy phiếu tín nhiệm thấp cho chương trình F-35 – Lầu Năm Góc tuyên bố đã tiết kiệm cho ngân sách số tiền 600 triệu USD.
Các khía cạnh của tàu sân bay HMS Queen Elizabeth cũng đã được tinh chỉnh kể từ khi được công bố trong năm 2018. Đường dốc đã được thay thế cho thay đổi trọng lượng, (chẳng hạn như tiêm kích F-35 nặng 27 tấn, hay tiêm kích Harrier’s nặng 13 tấn), và hệ thống đèn trên boong tàu sân bay đã được sửa đổi khiến cho việc hạ cánh trở nên an toàn hơn. Ông Wilson giải thích: “Nếu tàu sân bay có hệ thống chiếu sáng thấp, máy bay sẽ rất lâu mới hạ cánh được.
Hệ thống chiếu sáng mới của tàu sân bay HMS Queen Elizabeth luôn nhấp nháy, bật - tắt trên boong theo một cách mà phi công luôn nhắm mục tiêu tới bất kể chuyển động của con tàu hay thời tiết. Nó giải thích mối bận tâm của chúng tôi với việc này. Nếu mọi thứ diễn ra hợp lý, chúng ta sẽ được học hỏi nhiều hơn (ý nói đến giả định mô phỏng)”. Anh Quốc đã không có được tầm cỡ như ngày hôm nay với tàu sân bay HMS Queen Elizabeth nhất là từ khi tàu sân bay HMS Illustrious ngừng hoạt động vào năm 2014.
Hạn chế thiệt hại nhân mạng
Ông Wilson lạc quan nhận xét về UAV: “Tôi nghĩ rằng các UAV sẽ làm cho chiến tranh trở nên khoan dung hơn với các cộng đồng dân cư, bởi vì chúng ta không bị tổn thất sinh mạng con người. Đó là mấu chốt siêu quan trọng”. Sau rốt ông Wilson tin rằng, những chiếc tiêm kích F-35, những tàu sân bay khổng lồ và hàng trăm cỗ máy giết người tự động sẽ đến lúc không ai muốn dùng chúng.
Có hơn 3 thập niên trong Hải quân, ông Wilson trần tình: “Tôi yêu việc mình làm. Đó là lý do tôi ghét cay đắng việc triển khai thứ gì đó để đi ra ngoài và giết người. Nhưng nếu có kẻ nào đó bỗng nhiên kéo tới xâm lược nước Anh, thề có Chúa lòng lành, tôi cũng không ngại ngần loại bỏ một vài người”. Giả định mô phỏng F-35 và những hoạt động lặp lại trong tương lai là được thiết kế nhằm giúp cho Hải quân Hoàng gia và những cơ quan khác đạt được vị trí chính xác, nó giúp giảm thiểu tối đa tổn thất sinh mạng cho phi công và mọi người có trên tàu sân bay, nhưng cũng hy vọng hạn chế giảm thiểu hỗn loạn thường liên quan đến chiến tranh.
