Chơi tuỳ thích
Một bé gái tóc rối bù tìm tất và giày trong chiếc rổ nhỏ rồi bước ra khỏi căn phòng tối. Bên trong, các bạn khác còn đang say giấc ngủ trưa trên khoảng 2 chục chiếc giường nhỏ màu xanh da trời.
Đây là Trung tâm chăm sóc trẻ em Franzenia tại Helsinki, nơi 223 trẻ dưới 6 tuổi có mặt hàng ngày, là trung tâm lớn nhất loại này tại thủ đô của Phần Lan. Trung tâm hoạt động từ 6 giờ 30 sáng đến 5 giờ 30 chiều, mặc dù hầu hết trẻ đến lớp từ 8 giờ 30 sáng đến 4 giờ 30 chiều, cung cấp bữa sáng, bữa trưa và bữa xế.
16 lớp học được trang bị cơ sở vật chất hiện đại và đầy đủ. Ngoài trời có khu vực sân chơi rộng với xích đu, thành phố xe điện thu nhỏ… Dưới những tia nắng ấm áp chiếu xiên qua tán cây, một nhân viên lặng lẽ quan sát trẻ chơi đùa, ghi chép các hoạt động của chúng để cập nhật thông tin hàng tuần tới phụ huynh.
Mỗi ngày, trẻ có ít nhất 1 tiếng rưỡi vui chơi ngoài trời, trừ khi nhiệt độ xuống dưới 20 độ C trẻ mới phải ở trong lớp.
Từ năm 1996, toàn bộ trẻ em tại Phần Lan dưới 7 tuổi đã được ngân sách địa phương đài thọ toàn bộ chi phí chăm sóc cả ngày nếu phụ huynh cho con tới trung tâm chăm sóc trẻ.
Đến tháng 8 năm ngoái, chính sách trợ cấp toàn bộ chỉ còn áp dụng với đối tượng là trẻ có bố hoặc mẹ ở nhà chăm một đứa con khác, hoặc thất nghiệp hơn 2 tháng.
Tuy nhiên không gia đình nào phải nộp quá 290 euro/tháng để gửi 1 trẻ vào trung tâm trông trẻ. Mức phí cũng giảm dần tuỳ thuộc vào thu nhập hộ gia đình. Ước tính trung bình phụ huynh chỉ đóng góp 14% tổng chi phí chăm sóc trẻ mầm non – phần còn lại từ ngân sách địa phương.
Khuyến khích trông trẻ tại nhà
Trung tâm Franzenia có một trường “tiền tiểu học”, phổ cập và miễn phí cho toàn bộ trẻ em 6 tuổi và thường dạy 4 tiếng/1 ngày. “Chúng tôi nghĩ rằng trẻ dưới 7 tuổi chưa sẵn sàng học chính thức” – Tiina Marjoniemi, Giám đốc Trung tâm Franzenia, giải thích – “Chúng cần thời gian để chơi và hoạt động, đó là quãng thời gian cho phát triển trí tưởng tượng và sáng tạo”.
Ghi nhận tầm quan trọng sư phạm của cái gọi là “học tập vui vẻ”, từ vài năm trước, trách nhiệm ở cấp độ quốc gia đối với các trung tâm chăm sóc trẻ và trường tiền tiểu học được chuyển từ Bộ Các vấn đề xã hội và Sức khỏe sang Bộ Giáo dục và Văn hóa.
Trung tâm Franzenia có 47 nhân viên, đạt tỉ lệ 1 nhân viên chăm sóc 4 trẻ dưới 3 tuổi; và 1 nhân viên chăm sóc 7 trẻ lứa tuổi trên 3.
Với chính sách chi trả tương đương chi phí trông trẻ cho những bố mẹ tự trông con ở nhà thay vì gửi trẻ, nhiều trẻ em được ở nhà cho tới sinh nhật thứ ba.
Nếu một phụ huynh muốn làm việc bán thời gian trong thời gian chăm con, họ cũng vẫn được hưởng một khoản phụ cấp cho tới khi trẻ lên 3 – lứa tuổi hầu hết trẻ sẽ tới các trung tâm chăm sóc trẻ như Franzenia.
Chỉ 40% trẻ từ 1 đến 2 tuổi được gửi vào các trung tâm trông trẻ công lập tại Phần Lan, so với 80% tại Nauy và 90% tại Đan Mạch.
