(GD&TĐ) – Iran cố gắng buôn lậu hàng ngàn nam châm chuyên dụng thông qua Trung Quốc để phục vụ cho các máy ly tâm của mình trong một nỗ lực tăng tốc phát triển khả năng tạo vũ khí hạt nhân – một báo cáo của Mỹ cho biết.
 |
| Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad trong một chuyến thăm cơ sở làm giàu uranium Natanz phía nam thủ đô Tehran. |
Bản báo cáo của một nhà khoa học hạt nhân nổi tiếng của Mỹ, cho biết hoạt động trên làm tăng tầm quan trọng của Trung Quốc với vai trò là một nơi trung chuyển cho chương trình hạt nhân của Iran, đồng thời kêu gọi những cấm vận đối với bất kỳ công ty nào của Trung Quốc có liên quan.
Viện Khoa học và An ninh quốc tế (ISIS) cho biết một công ty hàng đầu của Iran sử dụng trang web thương mại của Trung Quốc để mua 100.000 nam châm hình vòng vốn bị cấm nhập khẩu dưới các cấm vận của Liên hợp quốc vào cuối năm 2011.
2 nam châm cần thiết cho mỗi máy trong số 50.000 máy ly tâm thế hệ đầu tiên được sử dụng để làm giàu uranium tại các cơ sở hạt nhân của Iran – một quá trình mà các cường quốc phương Tây cho rằng để tạo vũ khí hạt nhân, tuy nhiên Tehran bác bỏ việc này.
Bản báo cáo của nhà khoa học David Albright cho rằng hoạt động động trên chứng tỏ Iran đã cố gắng “mở rộng đáng kể” số lượng máy ly tâm thế hệ đầu tiên trong khi xây dựng thêm các máy tiên tiến hơn.
“Trung quốc cần làm nhiều hơn để chứng tỏ rằng họ là một thành viên có trách nhiệm đối với nền kinh tế toàn cầu” – bản báo cáo cho biết- “Đặc biệt, họ cần chống lại các mạng lưới buôn lậu của Iran”.
Tuy nhiên, ISIS cho biết chưa thể xác định liệu Iran có tìm thấy một nhà cung cấp Trung Quốc sẵn sàng bán những nam châm này hay không. Tờ Washington Post, hãng truyền thông đầu tiên đăng tải báo cáo trên, đã trích lời một nhà ngoại giao châu Âu tiếp cận được với thông tin tình báo nói rằng Iran đang cố gắng phát triển nhanh chương trình hạt nhân của mình. “Mỗi một bước tiến lại càng làm cho tình hình có khả năng nguy hiểm hơn” – nhà ngoại giao giấu tên này được trích lời.
Nhà trắng chưa bình luận rõ ràng về báo cáo ISIS nhưng cho biết nhận thức được những nỗ lực “gây hấn” của Iran để tránh các cấm vận của Liên hợp quốc.
Bản báo trên cũng làm tăng những mỗi lo lắng mới về tiến trình mở rộng của chương trình hạt nhân Iran, mặc dù các cấm vận quốc tế được ưu tiên thảo luận hàng đầu khi Tổng thống Obama thăm Israel vào năm tới.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết Iran đã gần hơn với “đường màu đỏ” mà sau đó có thể tạo vũ khí hạt nhân, tuy nhiên vẫn chưa đạt tới giai đoạn này.
Phương Hà (Theo AFP)
