"Paredolia" là hiện tượng tâm lý khiến con người người có chiều hướng tưởng tượng ra những ảo ảnh như mặt người, con thỏ, con chó... khi nhìn vào những họa tiết hoặc đồ vật bất kỳ. Hiện tượng này là một dạng của Apophenia (hiện tượng tâm lý thích liên tưởng các hình ảnh và suy ra ý nghĩa của nó).
Có một thực tế rằng có rất nhiều người mắc phải hiện tượng này. Tôi chắc rằng bạn cũng từng bắt gặp những trò chơi nhỏ yêu cầu bạn tìm ra có bao nhiêu khuôn mặt trong một bức hình ngẫu nhiên nào đó.
Mặc dù trong những tấm hình đó, các khuôn mặt đều đã được sắp đặt rất dễ thấy, nhưng cũng sẽ có nhiều khuôn mặt bạn không thể nhìn ra.
Có bao nhiêu khuôn mặt trong bức tranh trên?
Các nhà khoa học ở Phòng thí nghiệm khoa học Truyền Thông NTT (Tokyo, Nhật Bản) đã tiến hành thử nghiệm trên các sinh viên tại đây về hiện tượng này.
Các tình nguyện viên được nhìn vào một tờ giấy với những dấu chấm được đặt ngẫu nhiên, và thử xem những tình nguyện viên này sẽ nhìn thấy gì từ đó.
Kết quả cho thấy hầu hết những tình nguyện viên kia tưởng tượng ra những khuôn mặt người. Các nhà khoa học cho rằng, hiện tượng này bắt nguồn từ việc thần kinh bị rối loạn.
Hệ thần kinh rối loạn có xu hướng thể hiện những cảm xúc như căng thẳng, sợ hãi, bất an nhiều hơn những người khác. Dường như điều này khiến bạn dễ mắc hai triệu chứng Apophenia và Paredolia.
Dây thần kinh của họ tự đưa ra những cảnh báo như đang bị đe dọa, khiến người có thần kinh rối loạn thường cảm thấy sự nguy hiểm từ những thứ thông thường. Trong trường hợp này, các nhà nghiên cứu cho rằng, mặt của con người khiến họ cảm thấy nguy hiểm.
Những ví dụ về các "khuôn mặt" trong cuộc sống.
Nghiên cứu này thể hiện rằng lí do bạn nhìn thấy những khuôn mặt khắp nơi là do bạn gặp phải sự rối loạn về thần kinh, chứ không phải do bạn đang cố gắng tìm kiếm những khuôn mặt do bạn vẫn nghĩ.
Bù lại, những người có hiện tượng rối loạn thần kinh thường khá sáng tạo, họ có khả năng liên tưởng và xâu chuỗi các sự kiện tốt hơn những người khác. Nói đến điều này, có ai đang nghĩ tới những Thám tử không?
Sherlock Holmes do Robert Downey Jr. thủ vai.
Nếu thật sự bạn đang hình dung ra một vị Thám Tử trong đầu mình, có vẻ bạn là một Apophenia. Và tôi chắc rằng, những Thám Tử nổi tiếng như Sherlock Holmes hay Shinichi Kudo là những người bị rối loạn thần kinh nặng nề, qua truyện bạn cũng có thể thấy họ thể hiện một tính cách trầm cảm và tiêu cực hơn những người khác, còn khả năng suy luận của họ thì không phải bàn cãi.
