Hang động Krông Nô (còn gọi là Công viên địa chất Đắk Nông) của tỉnh Đắk Nông đã lọt vào 11 hồ sơ được Global Geoparks Network chấp nhận và trình lên UNESCO. Kết quả sẽ được tổ chức UNESCO công bố vào tháng 4/2020.
 |
| Các nhà khoa học đã tìm thấy dấu tích của người tiền sử trong hang |
Công viên địa chất Đắk Nông có diện tích khoảng 2.000 km2, nằm trên địa bàn 6 huyện, thị xã gồm: Krông Nô Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thị xã Gia Nghĩa.
Giá trị nổi bật của Công viên địa chất Đăk Nông đã được các nhà khoa học phát hiện từ năm 2007 chính là hệ thống hang động núi lửa phân bố tại khu vực dọc sông Krông Nô và vẫn còn nguyên nét hoang sơ, rộng lớn với kết cấu độc đáo.
Sau 7 năm nghiên cứu, năm 2014, Bảo tàng Địa chất Việt Nam và Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản công bố kết quả khẳng định là hệ thống hang động núi lửa đạt kỷ lục về quy mô, độ dài cũng như tính độc đáo của Đông Nam Á. Các hang động còn ẩn chứa nhiều bí mật về lịch sử hình thành, các di chỉ khảo cổ, các tổ hợp khoáng vật và sự đa dạng sinh học.
 |
| Những ngã rẽ trong các hang động nối với nhau |
Mang giá trị đặc biệt về địa chất, Công viên địa chất Đắk Nông đang sở hữu những di sản địa mạo vô cùng quý giá như hồ và thác nước tự nhiên đẹp thơ mộng và hùng vĩ như: Hồ Ea Snô, Hồ Trúc, Hồ Tây, Thác Đ"ray Sáp, Thác Trinh Nữ…
Công viên nằm giữa vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa với những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể như: Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Sử thi Ót N"drong, cùng hệ thống các di tích, danh thắng … Các địa danh Khu Bảo tồn thiên nhiên Nam Nung, Vườn Quốc gia Tà Đùng, Rừng đặc dụng, cụm thác Đ"ray Sáp,Trinh Nữ, Gia Long và Vườn Quốc gia Yók Đôn (Đắk Lắk) phía nam chính là nơi lưu giữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học của khu vực Công viên địa chất Đắk Nông.
Hệ thống hang động núi lửa ở Krông Nô, tỉnh Đắk Nông được các nhà khoa học khảo sát từ năm 2007. Sau 7 năm nghiên cứu, Bảo tàng Địa chất Việt Nam và Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản công bố kết quả cho thấy đây là hệ thống hang động núi lửa có quy mô lớn nhất Đông Nam Á.
Theo đó, theo thứ tự, hang C7 có dạng ống dài 1.066,5 m là hang dung nham núi lửa dài và lớn nhất Đông Nam Á. Hang C3 dài 594,4 m xếp thứ nhì Đông Nam Á. Hang A1 dài 456,7 m xếp thứ năm Đông Nam Á...
 |
| Hang động núi lửa Krông Nô ẩn chứa nhiều giá trị |
Trong hang động có nhiều cấu tạo đặc trưng cho quá trình phun trào của núi lửa như các ngấn dung nham, hốc sụt. Hầu hết hang động ở đây có hình ống, và còn có ngã rẽ nối với nhau thành những vòng tròn. Nhiều miệng hang sâu tới cả chục mét, phải dùng thiết bị chuyên dụng mới có thể leo xuống. Khác với bên trong hang chỉ có loài dương xỉ cư trú, phía bên ngoài có thảm thực vật khá phong phú.
Điều quý giá là hệ thống hang động núi lửa ở Đắk Nông vẫn còn khá nguyên vẹn. Trong quá trình khảo sát và nghiên cứu hệ thống hang động núi lửa Krông Nô, các nhà khoa học đã phát hiện các dấu tích cư trú của các bộ lạc thời tiền sử cách đây khoảng 6000 – 7000 năm. Tháng 9/2018, các nhà khoa học công bố những dấu tích sinh sống của người tiền sử được tìm thấy. Phát hiện quan trọng này hồ sơ trình UNESCO công nhận đây là "Công viên địa chất toàn cầu" thêm giá trị và và giàu tính thuyết phục.
Hệ thống hang động núi lửa Krông Nô vẫn đang được bảo vệ và tiếp tục nghiên cứu chứ chưa chính thức khai thác du lịch. Việc được UNESCO công nhận đây là công viên địa chất toàn cầu sẽ tạo thêm cơ hội để UBND tỉnh Đắk Nông phát triển xây dựng mô hình du lịch cộng đồng, kết nối tuyến, tour du lịch gắn với bảo tồn di sản địa chất, di sản văn hóa, cảnh quan thiên nhiên.
Nếu được công nhận công viên địa chất Đắk Nông, Việt Nam sẽ có 3 công viên địa chất toàn cầu. 2 công viên đã được UNESCO công nhận là Cao nguyên đá Đồng Văn (2010) và Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng (2018).
