Đối đầu kịch tính
Bài phát biểu thường niên của Tổng thống Mỹ Donald Trump lần này kéo dài 78 phút, trong bối cảnh phiên luận tội ông vẫn diễn ra tại Thượng viện Mỹ.
Rõ ràng ông muốn phá vỡ bóng đen của cuộc luận tội bao trùm chương trình nghị sự mặc dù không nhắc đến việc luận tội này, và nhằm đưa đến thông điệp lạc quan cho cử tri trong năm bầu cử. Một lần nữa nhấn mạnh thông điệp trong lần tranh cử 4 năm trước về “Sự trở lại của nước Mỹ vĩ đại”, ông đặc biệt tập trung vào những thành tựu kinh tế đạt được trong ba phần tư nhiệm kỳ đầu.
Tổng thống Mỹ nói rằng chính phủ đã tạo thêm 7 triệu việc làm, tỷ lệ thất nghiệp xuống thấp nhất suốt nửa thế kỷ, thu nhập của người dân tăng lên, tỷ lệ người nghèo giảm mạnh. Tỷ lệ tội phạm giảm, mức tín nhiệm tăng cao.
“Nước Mỹ chúng ta ngày càng thịnh vượng, và một lần nữa được các quốc gia khác tôn trọng” - ông nói; Đồng thời đề cập thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Trung Quốc để giảm thâm hụt thương mại, bảo vệ sở hữu trí tuệ, tăng thuế, mở cửa thị trường Mỹ.
Ông Trump cho rằng chi phí y tế đã giảm 60% kể từ khi ông lên nắm quyền, chất lượng y tế cao hơn, chính phủ sẽ bảo đảm dịch vụ y tế và an sinh xã hội cho người dân. Ông khẳng định chính quyền đang phối hợp với Trung Quốc để ngăn chặn dịch Corona và sẽ bảo vệ công dân Mỹ…
Về đối ngoại, ông Trump khẳng định nỗ lực khôi phục quyền lãnh đạo của Mỹ trên thế giới. Ông nói, Mỹ đã đầu tư 2.200 tỉ USD cho quân đội, buộc các đồng minh tăng đóng góp tài chính cho quân sự.
Ông nhắc lại việc tiêu diệt trùm khủng bố IS Al-Baghdadi, ca ngợi chiến dịch hạ sát Tướng Iran Soleimani cuối năm 2019 như những thành tựu chống khủng bố quan trọng. Tổng thống Mỹ cũng cho rằng nước này cần từ bỏ các cuộc chiến, rút quân đội ở Trung Đông, Afghanistan…
“Chỉ trong 3 năm ngắn ngủi, chúng ta đã phá vỡ tâm lý về sự suy yếu của nước Mỹ và bác bỏ sự thu hẹp vận mệnh nước Mỹ. Chúng ta đang tiến về phía trước với một tốc độ không thể tưởng tượng được chỉ một thời gian ngắn và chúng ta sẽ không bao giờ quay ngược lại” - ông Trump hùng biện.
Nhưng được quan tâm không kém nội dung bản thông điệp là thái độ ứng xử bất ngờ đầy kịch tính của ông Trump và bà Nancy Pelosi - Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Khi ông chuẩn bị lên bục đọc thông điệp, bà Pelosi có vẻ chìa tay ra để bắt tay, nhưng Tổng thống Mỹ phớt lờ.
Và sau đó, khi ông Trump kết thúc phát biểu và đang cảm ơn mọi người trong hội trường, thì bà Pelosi, bất chấp giới báo chí và mọi người có mặt, đứng lên xé đôi bản in Thông điệp Liên bang. Sự căng thẳng giữa hai người đã diễn ra từ lâu. Chủ tịch Hạ viện dẫn đầu chiến dịch luận tội ông Trump, và chính bà nói rằng không nói chuyện với Tổng thống từ cuộc gặp tại Nhà Trắng về vấn đề Syria vào tháng 10/2019.
Ưu thế cho ông Trump
Qua sự đối đầu căng thẳng của hai nhân vật lãnh đạo của hai đảng, người ta thấy rõ vị thế của mỗi bên trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. Buổi đọc Thông điệp Liên bang thực sự là một cuộc vận động tranh cử của ông Trump - người đang tìm kiếm chiến thắng lần thứ hai.
Các nghị sĩ Cộng hòa nhiều lần vỗ tay reo hò hưởng ứng các thông điệp mà ông đưa ra, trong khi đó, các nghị sĩ Dân chủ im lặng và ít nhất hai hạ nghị sĩ Dân chủ bỏ đi giữa bài phát biểu. Phe Cộng hòa hô vang “4 năm nữa” khi ông Trump sắp lên tiếng như sự khẳng định rằng họ đã có ứng cử viên mạnh mẽ, còn phía Dân chủ vẫn đang lúng túng trong bầu cử sơ bộ và chưa có ứng cử viên nổi bật nào.
Cuộc luận tội dường như sẽ không ảnh hưởng đến việc ông Trump ra tranh cử nhiệm kỳ hai. Ngay sau Thông điệp Liên bang, chiều 6/2 theo giờ Mỹ, ông sẽ đối mặt với cuộc bỏ phiếu xem có thể hoàn thành nhiệm kỳ của mình, hay phải trao quyền ngay cho Phó Tổng thống Mike Pence.
Song báo chí Mỹ cho biết, gần như chắc chắn ông Trump sẽ được tha bổng bởi Thượng viện đang do đảng Cộng hòa kiểm soát. Cho đến giờ không có ai trong số 53 Thượng nghị sĩ Cộng hòa nói rằng họ sẽ bỏ phiếu kết tội ông Trump, mà luật quy định rằng phải có 67 trong số 100 thượng nghị sĩ đồng ý thì mới có thể truất quyền lãnh đạo của vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.
Sau bài thông điệp mỗi năm của tổng thống, một nhân vật của đảng đối lập chính sẽ có phát biểu đáp lại và năm nay là Thống đốc bang Michigan, bà Gretchen Whitmer. Bà cáo buộc ông Trump thất bại trong việc sửa chữa các vấn đề của nước Mỹ.
“Bắt nạt mọi người trên Twitter không hàn gắn được những nhịp cầu mà sẽ đốt cháy chúng” - bà nói. Song cho dù phản ứng của phe Dân chủ thế nào đi nữa, thì sự thất thế của họ gần đây trước Cộng hòa đang thể hiện rất rõ ràng.
Việc Dân chủ trì hoãn công bố kết quả bầu cử tổng thống sơ bộ ở bang Iowa tuần trước một lần nữa cho thấy họ chưa có ứng cử viên nổi bật nào để đối đầu với ông Trump khi bầu cử đang đến gần.
Suốt nhiệm kỳ qua, ông Trump gây nhiều tranh cãi và khiến nhiều người không ưa, nhưng giờ đây, lần đầu tiên sau một thời gian dài, có vẻ gió đã đổi chiều với ông.
