Bà cụ khoảng 80 tuổi mái tóc bạc trắng, nhỏ nhắn, ngồi đọc thuộc lòng lá thư của liệt sỹ Hoàng Văn Kỷ - người yêu cũ của bà gửi cho cách đây gần 50 năm. Chính vì lá thư này mà suốt 50 năm qua bà ở vậy một mình thờ người yêu đã hi sinh – Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Hoàng Văn Kỷ. Đó là bà cụ Nguyễn Thị Kim Xuyên (77 tuổi, ở số nhà 54 đường Nguyễn Tạo, phường Trường Thi, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa).
Khi được hỏi về những kỷ niệm, mối tình của bà với liệt sỹ Hoàng Văn Kỷ, đôi mắt bà Xuyến đỏ hoe, trầm ngâm, dường như những ký ức 50 năm qua lại tràn về trào dâng trong tâm trí.
Bà Xuyên kể, quê bà ở thôn Lai, xã Hoằng Lộc, Hoằng Hóa, Thanh Hóa, gia đình bà làm nghề dệt vải, còn gia đình liệt sỹ Hoàng Văn Kỷ (SN 1939 cùng tuổi với bà) làm nông nghiệp ở xóm Sau, cùng thôn với bà.
“Do ở cùng thôn nên tôi và anh Kỷ rất thân thiết, lớn lên thường đi sinh hoạt Đoàn cùng nhau. Anh Kỷ không phải là người đẹp trai, nhưng ăn nói rất có duyên, hoạt bát, thật thà. Sau đó, anh đi bộ đội đến tháng 10.1964 anh về nghỉ phép và có ngỏ lời yêu với tôi, nhưng lúc đó tôi chưa đồng ý, vì tôi nghĩ không biết mình có đảm đương nổi công việc của nhà nông khi về làm dâu nhà anh không. Mãi đến khoảng đầu năm 1965, anh Kỷ được đơn vị cho về nghỉ phép và tiếp tục ngỏ lời với tôi, lúc đó tôi mới đồng ý yêu anh”, bà Xuyên nhớ lại.
Bà Xuyên kể tiếp: Thời điểm đó đất nước đang chiến tranh nên thời gian nghỉ phép của anh Kỷ rất ít, khoảng thời gian chúng tôi được ngồi bên nhau cũng vậy, vội vã rồi lại bịn rịn chia tay. Những lúc bên anh, hai chúng tôi chỉ động viên nhau cố gắng lao động, chiến đấu và mong cho nước nhà hòa bình, thống nhất để mãi được bên nhau.
Kể đến đây giọng bà Xuyên đượm buồn, dường như kỷ niệm của mối tình về thời khói lửa năm nào lại tràn về trào dâng trong bà. Sau hồi lâu im lặng, bà Xuyên nhớ lại: Thời gian nghỉ phép của anh Kỷ chóng vánh trôi qua, tôi xin phép gia đình để được tiễn anh ra tàu đi lên đơn vị phòng không không quân đóng quân ở Vĩnh Phúc. Không kỷ vật trao nhau làm kỷ niệm, chỉ với những cái bắt tay bịn rịn, thật chặt cùng những ánh mắt nhòa lệ thay cho lời hứa hẹn giữa tôi và anh Kỷ. "Đó cũng là lần cuối chúng tôi gặp nhau" – bà Xuyên rưng rưng.
Sau khi tiễn người yêu lên đơn vị, bà đã xin đi học sơ cấp y trên thị xã Thanh Hóa. Thời gian này, họ viết rất nhiều thư để thăm hỏi động viên nhau, người cố gắng học tập tốt, người hoàn thành nhiệm vụ.
"Trong lá thư anh Kỷ gửi tôi, anh thường hay kể về quá trình anh lái máy bay tham gia chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng tháng 4.1965, anh Kỷ viết: “… Khi anh chạm tay vào cò súng, một chùm đạn thật căng trùm lên thân chiếc F105 làm nó bốc cháy, cắm thẳng xuống đất, được Bác Hồ tặng huy hiệu của Người, được Chính phủ tặng Huân chương làm cho anh càng suy nghĩ vì thành tích của anh chưa có đáng là bao, có chăng đó cũng là công lao của Đảng, của nhân dân, anh chỉ là người thực hiện không có gì đáng kể…”.
Khi đọc thư của anh, tôi càng yêu anh hơn. Tôi đã viết thư cho anh và hứa: “Anh là phi công, vậy thì em sẽ cố gắng học tập để xứng đáng với anh”. Trong nhiều lá thư, anh Kỷ cũng đã nói đến chuyện tổ chức đám cưới nhưng tôi cố động viên anh rằng: “Khi nào em học xong đi làm, đất nước hòa bình thống nhất, lúc đó mình tổ chức lễ cưới cũng chưa muộn”.
Đến đầu năm 1967, khi bố anh Kỷ lên thăm con ở đơn vị đóng quân tại Vĩnh Phúc, anh có gửi bố anh mang về ít bánh kẹo để sang nhà tôi làm lễ ăn hỏi để tôi cùng gia đình sớm thu xếp lên đơn vị anh tổ chức lễ cưới tại đây.
Được sự đồng ý của gia đình hai bên cho tổ chức lễ cưới tại đơn vị, chúng tôi rất vui mừng, mong từng phút, từng ngày được gặp nhau trong hạnh phúc lứa đôi và gia đình hai họ.
Lá thư thần thánh
Bà Xuyên nghẹn ngào: “Ngày 5.6.1967 đơn vị báo tin về gia đình “anh Kỷ đã hy sinh”, chỉ cách ngày chúng tôi dự định tổ chức đám cưới 4 hôm. Nhận được tin dữ, tôi suy sụp hoàn toàn nên đã phải nhập viện. Mỗi lúc tỉnh lại, tôi liền lật giở từng trang những lá thư của anh gửi về để đọc, càng đọc lại càng thương và nhớ anh nhiều hơn.
Từ ngày người yêu hy sinh, bà Xuyên thường xuyên sang nhà người yêu để thắp hương. Bà vẫn ở vậy để dành trọn tình yêu của mình cho anh.
Khi bước qua tuổi 50, bà mới nhận lời một người đàn ông khác để bầu bạn tuổi già. Tuy nhiên, sau hơn một tháng vui bên hạnh phúc mới, bà phải nhập viện vì bị bệnh sỏi mật, người “đàn ông” của bà đã đốt hết những lá thư mà bà vẫn giữ gìn, nâng niu. Biết chuyện, bà buồn bã, quyết định ra đi và ở vậy từ đó đến nay.
Mặc dù tuổi đã cao, nhưng tình yêu của bà vẫn dành cho liệt sỹ Hoàng Văn Kỷ qua những lá thư mà bà đã thuộc từng câu, từng chữ. Bà Xuyên giọng run run đọc lại từng câu, từng chữ lá thư mà liệt sỹ Hoàng Văn Kỷ gửi cho bà cách đây đã tròn 50 năm qua: “Đêm qua anh nằm mơ thấy em, một giấc mơ tuyệt đẹp làm cho anh sảng khoái và sung sướng vô cùng. Trong đêm đông giá lạnh, anh chẳng hiểu có cách nào mà em lại đến được với anh, bên chiếc giường nhỏ hẹp chỉ vừa đủ một người nằm. Anh nhường chỗ cho em, em lại nhường cho anh, cuối cùng hai đứa phải nằm chung một chiếc giường nhỏ chật chội. Anh tưởng em sẽ trách anh, nhưng không, em không hề trách anh gì cả, trái lại em còn thương yêu anh hơn.
Qua đôi mắt em, trong những ngày xa cách, anh như đọc được tất cả nỗi niềm mong đợi của em trong những ngày xa cách và anh càng cố ý im lặng để cho em ngủ nhưng em cứ kể cho anh nghe không thiếu chuyện gì từ chuyện gia đình đến chuyện em đang có kế hoạch phấn đấu thành Đảng viên… rồi em hỏi đến bao giờ thì hòa bình? Anh đang định trả lời em thì chuông đồng hồ báo thức 5 giờ kém. Anh tỉnh dậy mới hay đó chỉ là giấc mơ.
Xuyên ạ! Người ta thường nói mơ điều lành là hay thấy điều dữ lắm, có đúng thế không? Nếu có đúng thì đó chỉ là thuyết duy tâm, còn người “duy vật” như anh chắc chắn không bao giờ đúng được, bởi không có cái gì ngoài ý thức của con người trong thế giới bao la này. Khi còn thanh niên anh mơ được vào hàng ngũ của Đảng thì đã được Đảng kết nạp. Khi học trường sĩ quan, anh mơ được Đảng và Bác giao cho anh bay trên đôi cánh bạc, rẽ mây, vượt gió lao thẳng tới quân thù bắt chúng phải đền tội thì bây giờ ước mơ đó cũng đã thành hiện thực…
Anh muốn chứng minh rằng giấc mơ gặp em hôm qua là một giấc mơ vô cùng chính đáng, không sớm thì muộn cũng sẽ thành hiện thực. Rồi đất nước sẽ hòa bình và chúng mình sẽ ở mãi bên nhau…”.
“Chính những lá thư của anh Kỷ gửi cho tôi từ trong chiến trường đã tiếp cho tôi thêm sức mạnh trong suốt 50 năm qua, những lá thư ấy như có thần để giúp tôi sống tiếp cuộc đời còn lại của mình”, bà Xuyên nói.
