Nhưng bấy lâu nay, gà đã phải chịu bao lời thị phi và thường không bao giờ được con người nhìn nhận như một động vật có trí thông minh, họa chăng chúng ta chỉ nói rằng con quạ là thông minh mà thôi. Tuy nhiên, nay chúng ta cần nhìn lại…
Trong một bài viết đăng trên Animal Cognition, bà Lori Marino, một chuyên gia về hành vi ứng xử động vật, đã thông tin kết quả từ những nghiên cứu mới đây nhất về loài gà. Dưới đây là một số đặc điểm thông minh của gà.
Trước hết, gà biết đếm, tức chúng có khả năng cơ bản về số học như một số loài vật khác cho nên gà có thể phân biệt được số lượng nhiều ít. Gà cũng có khả năng nhận biết thị giác về không gian:
Khi đang mổ thóc trong đàn, gà xác định được vị trí có lợi hay bất lợi của mình nhờ vào khả năng quan sát xung quanh. Và gà rất biết học hỏi lẫn nhau trong bầy. Đặc biệt là gà có thể tư duy để đúc kết vấn đề, đây là khả năng mà trẻ em bắt đầu phát triển từ khoảng bảy tuổi.
Gà nhận biết được khoảng cách thời gian và có thể đoán trước được những việc sắp xảy ra. Chúng biết đưa ra những quyết định sao cho có lợi nhất cho bản thân mình: gà biết cách tự chủ, tự kiềm chế, bình tĩnh chờ đợi khi chúng nhận thấy rằng mình có thể sắp có được lượng thức ăn nhiều hơn.
Ngôn ngữ giao tiếp ở gà cũng khá phức tạp với ít nhất 24 bậc thang âm khác nhau để “trò chuyện”, để “cảnh cáo”, để “báo nguy”… Khả năng này khiến gà có thể được xếp trong danh sách những loài vật thông minh có đời sống xã hội phát triển, như loài linh trưởng chẳng hạn.
Gà biểu hiện được những cảm xúc tích cực và tiêu cực như sợ hãi hay lo âu. Và cũng có khả năng truyền cảm xúc cho nhau trong bầy đàn.
Mỗi cá thể gà có “cá tính” riêng và hành vi ứng xử cũng khá phức tạp: Chúng có thể phân biệt “người này-người nọ” trong một tập thể đông đúc và đôi khi rất “tinh ranh”, “ma mãnh”, “xảo quyệt” và “đầy thủ đoạn” để hạ gục đối phương trong đàn.
Riêng về những bà mẹ gà thì khỏi nói, các nàng đã thể hiện rõ được những phẩm chất tốt nhất của một người mẹ đúng nghĩa: chu đáo, tận tụy, quyết đoán và sẵn sàng hy sinh vì đàn con.
Kết luận của tác giả cuối cùng là: Gà rất phức tạp về nhận thức, cảm xúc và sinh hoạt xã hội như đa số loài chim và động vật có vú.
