(GD&TĐ) - Dòng họ Lý - người dân tộc Mông ở xã Bản Phố là dòng họ hiếu học điển hình ở vùng cao Lào Cai đã học tập và làm theo tư tưởng, lời dạy của Bác Hồ, thành lập chi hội khuyến học hoạt động có hiệu quả, con em được chăm lo học tập đầy đủ, trưởng thành, thành đạt, xứng đáng là những người công dân, cán bộ tốt đang ngày đem góp phần xây dựng quê hương, Đất nước ngày một đổi mới, giàu mạnh.
 |
| Anh em họ lý tham gia lao động dọn dẹp trường lớp |
Chuyện từ gia đình hiếu học điển hình…
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Lý Xuân diu, 59 tuổi, dân tộc Mông, ở thôn Bản Phố 2 Ba, gia đình hiếu học tiêu biểu nhất trong dòng họ Lý và ông Diu cũng là hội trưởng chi hội khuyến học dòng họ Lý hiếu học nổi tiếng khắp vùng cao Lào Cai . Qua câu chuyện cởi mở, ông Diu say sưa kể về gia đình và câu chuyện dòng họ Lý hiếu học học tập và làm theo Bác Hồ.
Trong 2 thập kỷ 50 và 60 của thế kỷ XX, cha ông Diu là Lý Seo Giả tham gia công tác làm cán bộ xã, qua quá trình làm việc có uy tín cao, được bầu đảm nhiệm cương vị chủ tịch xã. Với sự đoàn kết nỗ lực của Chính quyền, nhân dân và sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước, Bản Phố trở thành vùng Mông điển hình tiêu biểu nhất toàn quốc trong các lĩnh vực thi đua ái quốc, đặc biệt là phong trào; “ xoá nạn mùa chữ Mông trong vùng đồng bào Mông toàn quốc”, … đã được Bác Hồ Gửi thư khen ngợi (có ảnh kèm theo), nội dung thư được Bác Hồ uỷ quyền cho Báo Nhân Dân thừa lệnh đăng tải trên số 3149, ngày 8-11-192 xã Bản Phố được Uỷ ban hành chính tỉnh Lào Cai tặng cờ thi đua xoá nạn mù chữ Mông, cá nhân cha ông Diu- ông Lý Seo Giả được trao tặng huy hiệu Bác Hồ”, nghe lời Bác Hồ, ông chủ tịch nghèo- Lý Seo Giả đã gương mẫu cho các con đi học, trong đó có ông Diu và vận động anh em họ Lý, đồng bào Mông Bản Phố cho con em đi học.
Sau khi lập gia đình, học sư phạm, ông Diu được phân về dạy học tiểu học ở Bản Phố suốt 30 năm đến khi nghỉ hưu. Nghe lời dạy của Bác Hồ, được cha truyền đạt lại và dạy bảo, ông Diu cho 6 người con của mình ăn học đầy đủ, trưởng thành, lập nghiệp, thành đạt,có 3 người con đã tham gia công tác tại các cơ quan ở Bắc Hà và huyện Si Ma Cai, 2 người con là giáo viên ở Bắc Hà và người con út đang học năm thứ ba đại học sư phạm 1 Hà Nội.
 |
| Bản Phố- nơi cư trú của đại bộ phận gia đình họ lý hiếu học đang ngày một giàu lên nhờ chăm lo giáo dục. |
Không chỉ chăm lo học hành cho con cái, trong 30 năm làm nghề giáo ở quê hương Bản Phố, ông Diu quan tâm chăm lo học hành cho con em bà con dân tộc Mông, xoá mù cho người Mông qua các lớp học buổi tối, đặc biệt năm 2000 khi đã nghỉ việc theo chế độ tại trường học do sức khoẻ yếu, từ đó đến hết năm 2004, trong suốt 5 năm, ông Diu vẫn tham gia đóng góp công sức xoá mù cho đồng bào Mông Bản Phố thông qua các lớp buổi tối, đã góp phần nâng cao dân trí địa phương.
Đến dòng họ Lý hiếu học
Tiếp câu chuyện, Ông Diu tâm sự; “niềm vui lớn nhất, công việc mà ông Diu mong muốn làm được khi tuổi đã “xế chiều”, sức khoẻ đã yếu, đặc biệt là đôi chân đã khiến ông thường xuyên nằm liệt giường, là ông Diu đã đứng ra vận động thành lập được chi hội khuyến học dòng họ, hoạt động hiệu quả…”.
Ông Diu đã cất công ra tận Sở Giáo Dục và đào Tạo tỉnh Lào Cai gặp trực tiếp ông Cao Văn Tư, nguyên giám đốc Sở lúc đó và người anh họ của mình là ông Lý seo Chúng- nguyên phó giám đốc Sở, để hỏi về mục đích, ý nghĩa của phong trào, của hội khuyến học và việc thành lập, hoạt động ra sao? thấu hiểu, trở về quê hương Bản Phố, ông Diu đã đứng ra vận động thành lập chi hội khuyến học dòng họ Lý và cũng là dòng họ khuyến học đầu tiên, duy nhất ở tỉnh Lào Cai. Đầu tiên, ông đến tận nhà các các ông, bà, những người cao tuổi có uy tín nhất dòng họ Lý, trưởng các chi họ Lý để bày tỏ việc này. May mắn cho ông là dòng họ Lý ai nấy đều “hiếu học”, đặc biệt Bản Phố là vùng quê có truyền thống hiếu học, có nhiều người con thành đạt, trở thành nguyên thủ quốc gia như ông Giàng Seo Phử- Bộ trưởng- chủ nhiệm Uỷ ban dân tộc miền núi trung ương và nhiều lãnh đạo tỉnh, huyện nên mọi người đồng ý ngay. Chi hội khuyến học dòng họ Lý ra đời vào mùa xuân năm 2003, cụ Lý Seo Páo được bầu làm chủ tịch danh dự, hiện nay ông Diu là chủ tịch. Chi hội có quy chế hoạt động cụ thể rõ ràng, hoạt động của Hội rất nề nếp, hiệu quả, thu hút tất cả các gia đình dòng họ Lý tham gia. Hàng năm, chi hội vận động thu hút các hộ gia đình tích cực tự nguyện quyên góp quỹ, hộ gia đình cán bộ, công chức 150 ngàn đồng trở lên/năm (tuỳ tâm có thể quyên góp thêm), hộ gia đình nông dân 100 ngàn đồng, trích ra khen thưởng động viên con cháu học hành, tu dưỡng đạo đức tốt, hỗ trợ các gia đình khó khăn.
 |
| Giờ học của các em học sinh người Mông Bản phố |
Các gia đình dòng họ Lý thường xuyên trao đổi kinh nghiệm dạy dỗ, nuôi con cái học hành, cho các cháu học nhóm, cháu học giỏi kèm cặp, giúp đỡ cháu học yếu. Nhờ đó con cháu họ Lý học tập, tu dưỡng đạo đức tốt, nhiều cháu học giỏi, tu dưỡng tốt nổi tiếng ở các trường trong tỉnh, các trường chuyên nghiệp toàn quốc, nhiều cháu trưởng thành, công tác, thành đạt. Ông Diu cho biết Dòng họ Lý có 107 hộ với 490 người, sống ở khắp mọi miền đất nước.là hiện dòng họ Lý huyết thống ở Lào Cai có 101 hộ gia đình, riêng ở Bản Phố có 90 hộ gia đình. Đã có 38 người là cán bộ chủ chốt, cán bộ, đảng viên trong toàn tỉnh. Có 9 cháu đang học cao đẳng và đại học.
Gia đình ông diu được tôn vinh công nhận gia đình văn hoá, gia đình hiếu học tiêu biểu toàn quốc, cấp tỉnh, huyện, xã, thôn, bản. Năm 2004, ông Diu được vinh dự bầu là đại biểu đại diện cho tỉnh Lào Cai dự Đại hội biểu dương gia đình hiếu học toàn quốc. Năm 2005, dự Đại hội biểu dương gia đình hiếu học tỉnh Lào Cai. Ông được trao tặng nhiều huy hiệu, bằng khen, giấy khen của Bộ giáo dục, Trung ương Hội khuyến học, của tỉnh và địa phương.
Câu chuyện gia đình ông Lý Xuân Diu và dòng họ Lý- dòng họ người Mông hiếu học nhất Lào Cai thực sự là điển hình cá nhân, tập thể học tập và làm theo Bác Hồ, cần được học tập, làm theo nhân rộng./.
Bài, ảnh Tráng Xuân Cường