(GD&TĐ) - Việc liên bộ Tài chính – Công Thương đột ngột điều chỉnh tăng giá xăng dầu bán lẻ trong nước; giữa lúc giá xăng dầu thế giới đang giảm và các nước lân cận cũng có dấu hiệu điều chỉnh hạ giá bán lẻ; hiển nhiên trở thành mối quan tâm trong cuộc họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 3/2013. Mấu chốt vẫn là ở sự công khai và minh bạch trong công tác điều hành; điểm kết vẫn là một lời hứa quen thuộc: Sẽ công khai và minh bạch hơn.
Đang theo đúng định hướng?
Phủ nhận nguyên nhân trọng tâm việc điều chỉnh giá xăng dầu lần này của liên bộ Tài chính – Công Thương là để ngăn chặn tình trạng buôn lậu qua biên giới, khi mà giá xăng dầu trong nước thấp hơn giá xăng dầu các nước láng giềng, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng đó chỉ là một dẫn chiếu để cho thấy giá xăng dầu trong nước đang thấp hơn giá cơ sở và so sánh với các nước xung quanh cũng đang thấp hơn.
Theo Người phát ngôn của Chính phủ, giá xăng dầu điều hành theo Nghị định 84, liên bộ Tài chính – Công Thương được trao quyền xem xét quyết định với những điều kiện nghiêm ngặt đi kèm chứ không phải tùy ý. “Lý do chính của việc tăng giá xăng dầu là giá xăng dầu hiện nay của chúng ta bán thấp hơn giá cơ sở, nếu tiếp tục duy trì như vậy thì Quỹ Bình ổn giá cũng sử dụng hết, không còn công cụ nào hỗ trợ nữa thì chỉ còn cách là lấy ngân sách bù vào. Nhưng chúng ta đã thống nhất từ lâu nguyên tắc không thể bao cấp mãi về giá xăng dầu cũng như giá một số mặt hàng thiết yếu”, Bộ trưởng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.
 |
| Điều chỉnh giá xăng - người dân vẫn chưa hiểu quy trình. Ảnh: Hải Hà |
Ông Đam cho rằng, điều quan trọng nhất là phải công khai minh bạch tất cả những vấn đề liên quan đến giá xăng dầu: Quỹ bình ổn giá có bao nhiêu, từng doanh nghiệp được sử dụng bao nhiêu, giá nhập khẩu là bao nhiêu, giá thế giới là bao nhiêu… ông cũng khẳng định: “Báo cáo của liên bộ Tài chính - Công Thương cho thấy tất cả những thông tin đó về cơ bản hiện nay đã được công khai”.
Tuy vậy, ông cũng thừa nhận phản ánh của báo chí về việc công khai và minh bạch trong điều hành giá xăng dầu đến nhân dân vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng. Bộ trưởng Vũ Đức Đam ngay tại cuộc họp báo này đã đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Công Thương kiểm soát chặt chẽ hơn nữa việc công khai mọi yếu tố để cho nhân dân được biết.
Nếu áp đúng thuế, giá còn cao hơn(!)
Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai khẳng định, việc hài hòa lợi ích của người dân, của nhà nước và của doanh nghiệp luôn phải xác định và cân nhắc. “Khi đề xuất bất cứ một phương án nào trong điều hành giá xăng dầu thì cũng đã tính toán rất kỹ đến lợi ích của người dân, của Nhà nước cũng như của doanh nghiệp”, bà Mai nhấn mạnh.
Giải thích về mức điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu ngày 28/3 vừa qua, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết qua tính toán theo công thức tính giá cơ sở tại Thông tư 234 của Liên bộ Tài chính – Công Thương thì với lần điều chỉnh này chủ yếu là do phải dừng sử dụng Quỹ bình ổn vốn đã gần cạn kiệt sau 1 tháng “xả” để bình ổn giá. Bà Mai lý giải: Tính toán đầy đủ các chi phí của xăng dầu cho thấy giá cơ sở cao hơn giá bán hiện hành. Cụ thể đối với mặt hàng xăng là 1430 đồng/lít, dầu diesel là 362 đồng/lít, đối với mặt hàng dầu hỏa là 480 đồng/lít, đối với hàng dầu mazut là 807 đồng/kg. Đấy chính là cái chênh lệch giá cơ sở cao hơn giá bán hiện hành trước thời điểm 20h ngày 28/3/2013. Liên Bộ đã quyết định đề xuất phương án là điều chỉnh giá đúng bằng chênh lệch giá cơ sở so với giá bán hiện hành.
Tại sao cơ quan chức năng không tính tới việc hạ thuế nhập khẩu để giảm mức tăng của giá bán lẻ? Thứ trưởng Vũ Thị Mai khẳng định liên bộ Tài chính – Công Thương cũng đã tính. Tuy nhiên, với thuế nhập khẩu hiện hành đối với xăng là 12%, dầu diezen là 8%, dầu hỏa và dầu mazut là 10% thì thuế suất nhập khẩu so với biểu thuế vẫn đang thấp hơn theo quy định là với giá xăng dầu như hiện nay Nhà nước có khả năng áp thuế đến 20%; Nghĩa là nếu làm đúng, giá xăng dầu còn có thể cao hơn mức điều chỉnh hiện tại. Vì vậy liên bộ đã quyết định chỉ tiến hành điều chỉnh giá bán lẻ ngang bằng giá cơ sở mà thôi.
Một lần nữa nhấn mạnh việc điều hành giá xăng dầu luôn đảm bảo tính công khai và minh bạch, bà Mai cho rằng nếu có vướng mắc hay người dân không hiểu rõ thì chỉ là ở việc sử dụng Quỹ bình ổn giá như thế nào. Hứa sẽ khắc phục vấn đề này, đại diện lãnh đạo Bộ Tài chính cũng không quên nhấn mạnh việc điều hành giá xăng dầu bán lẻ trong nước đang tuân thủ chặt chẽ theo Nghị định 84 của Chính phủ và luôn bảo đảm tính công khai, minh bạch.
Khánh Sơn
