 |
Lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei kiểm soát một đế chế kinh doanh trị giá khoảng 95 tỷ USD, số tiền vượt quá giá trị xuất khẩu dầu hàng năm hiện thời của quốc gia giàu dầu lửa này, một cuộc điều tra kéo dài 6 tháng của Reuters cho thấy.
Setad - tổ chức ít người biết tiếng, là một trong những yếu tố then chốt với quyền lực lâu dài của nhà lãnh đạo này. Setad hiện nắm giữ cổ phần ở hầu hết các ngành trong nền công nghiệp của Iran, gồm cả tài chính, dầu khí, viễn thông, sản xuất thuốc tránh thai và chăn nuôi đà điểu.
Setad đã dựng nên đế chế của mình bằng việc tịch thu có hệ thống hàng nghìn tài sản thuộc về dân thường Iran - thành viên các nhóm tôn giáo, người Hồi giáo Shiite, những người kinh doanh và người Iran sống ở nước ngoài.
Theo điều tra của Reuters, Setad đã tích lũy được một lượng lớn bất động sản bằng cách báo cáo, đôi khi báo cáo láo, với các tòa án ở Iran rằng các tài sản đó đã bị bỏ hoang.
Tổ chức này hiện nắm độc quyền về án lệnh của thẩm phán với việc tịch thu tài sản dưới danh nghĩa lãnh tụ tối cao và thường bán các bất động sản thu giữ tại các phiên đấu giá hoặc tìm cách lấy tiền bồi thường từ những chủ sở hữu ban đầu.
Các phóng viên của Reuters đã nhận diện gần 300 bất động sản mà Setad đưa ra bán đấu giá chỉ trong tháng 5, nhiều bất động sản trị giá hàng triệu đô la.
Tên đầy đủ của Setad theo tiếng Ba Tư là "Setad Ejraiye Farmane Hazrate Emam" - Trụ sở chính để thực thi mệnh lệnh của Imam. Tên gọi trên ám chỉ sắc lệnh đã được lãnh đạo đầu tiên của nước Cộng hòa Hồi giáo Ayatollah Ruhollah Khomeini phê chuẩn ngay trước khi ông qua đời vào năm 1989. Mệnh lệnh của ông Khemeini đã tạo ra một thực thể nhằm quản lý và bán bất động sản bị bỏ hoang trong những năm hỗn loạn sau cuộc cách mạng Hồi giáo 1979.
Theo một trong những người sáng lập, Setad được tạo ra để giúp người nghèo và các cựu binh và chỉ tồn tại 2 năm.
Gần 1/4 thế kỷ tiếp theo, Setad đã trở thành một đế chế kinh doanh bất động sản, có cổ phần ở các tập đoàn và nhiều tài sản khác. Trong khi Setad nắm quyền kiểm soát một quỹ từ thiện thì hiện vẫn chưa rõ, có bao nhiêu tiền được đổ vào đó.
Dưới thời Khamenei, Setad đã mở rộng quy mô, mua cổ phần ở hàng chục công ty Iran, cả công lẫn tư nhân, với mục đích lập nên một đế chế thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.
Hồi tháng 6, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt trừng phạt đối với Setad và một số công ty thành viên của nó, gọi Setad là "mạng lưới khổng lồ của các công ty bình phong giúp che giấu tài sản dưới danh nghĩa của ... lãnh đạo Iran".
Văn phòng Tổng thống Iran và Bộ Ngoại giao nước này không đáp lại yêu cầu bình luận về Setad. Đại sứ quán Iran tại Ả rập Xê út nói, điều tra của Reuters là không có cơ sở.
Tổng giám đốc phụ trách quan hệ công chúng của Setad tuyên bố, các thông tin mà Reuters đưa ra khác xa với hiện thực và không chuẩn xác.
Rất khó để xác định tổng tài sản của Setad vì bí mật của các tài khoản. Reuters ước tính nó khoảng 95 tỷ USD, với 52 tỷ USD từ bất động sản và 43 tỷ từ các công ty cổ phần. Ước tính đưa ra dựa trên báo cáo phân tích của quan chức Setad, dữ liệu từ thị trường chứng khoán Tehran và các trang web công ty, thông tin từ Bộ Tài chính Mỹ. Số tiền ước tính trên lớn hơn nhiều số tiền thu về từ xuất khẩu dầu trong năm ngoái của Iran, khoảng 67,4 tỷ USD, theo Quỹ tiền tệ quốc tế.
Hiện, không có bằng chứng về việc Khamenei lợi dụng Setad để làm giàu cho bản thân.
Theo Hoài Linh
Vietnamnet
