(GD&TĐ) - Quan hệ căng thẳng giữa Washington và Moskva thời gian gần đây có vẻ như sắp được tháo gỡ. Chuyến công du Moskva vào thứ hai (15/4), Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Thomas Donilon đã chuyển bức thư của Tổng thống Barack Obama gửi Tổng thống Nga V.Putin. Nội dung thư không được công bố chi tiết nhưng theo người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney, lá thư sẽ góp phần cải thiện quan hệ vốn đang trục trặc giữa hai siêu cường.
Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney vừa khẳng định thông tin về chuyến công du Moskva của Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Thomas Donilon. Theo đó, ông Donilon đã trao tận tay Tổng thống Nga V.Putin bức thư của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Nhà Trắng nhấn mạnh, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga đã thảo luận một loạt các vấn đề trong quan hệ song phương và toàn cầu với tinh thần hết sức xây dựng.
Cũng theo tuyên bố của Nhà Trắng thì đây là chuyến công du nhằm chuẩn bị cho cuộc đàm phán giữa V.Putin và Barack Obama tại Hội nghị thượng đỉnh “G - 8” sẽ diễn ra ở Anh vào tháng 6 tới và Hội nghị thượng đỉnh “G -20” sắp được tổ chức tại Saint - Peterburg (Nga).
 |
| Thomas Donilon đến Moskva mang theo thông điệp của Barack Obama |
Tom Donilon đến Moskva giữa lúc quan hệ ngoại giao Nga - Mỹ hết sức căng thẳng. Chuyện bắt đầu từ lúc Washington công bố “danh sách Magnitsky”. Theo đó, hàng loạt các quan chức Nga có dấu hiệu vi phạm nhân quyền xung quanh cái chết của luật sư người Nga Magnitsky bị Washington “cấm cửa” và tài khoản của họ ở nước Mỹ bị “đóng băng”. Đáp lại, Moskva cũng đưa ra một danh sách gồm 18 công dân Mỹ, trong đó có 2 quan chức thuộc chính quyền G.W Bush không được phép đặt chân đến lãnh thổ Nga. Theo quan điểm của Nga, hai quan chức này vốn là hai giám đốc nhà tù quân sự Guantanamo đã có hành động tra tấn tù nhân tàn khốc.
Tuyên bố trong buổi họp báo ở Washington, Jay Carney hy vọng phía Nga sẽ có những hành động nỗ lực nhằm giải quyết những bất đồng gần đây. “Để giải quyết vấn đề, Chính phủ Nga cần phải điều tra cụ thể và có những biện pháp nghiêm khắc với những cá nhân liên quan đến cái chết của Magnitsky. Đó là phản ứng đúng đắn duy nhất trước sự phẫn nộ của cộng đồng quốc tế trước cái chết này, thay vì những hành động trả đũa...”- Jay Carney kêu gọi. Jay Carney không công bố nội dung chi tiết của lá thư mà Barack Obama gửi cho V.Putin. Người phát ngôn của Nhà Trắng chỉ nói về những căng thẳng gần đây trong quan hệ Nga - Mỹ và nhấn mạnh, dù có những bất đồng nhưng cũng có nhiều vấn đề mà hai nước có cùng lợi ích.
Tại Moskva, ông Yuri Ushakov - cố vấn phụ trách đối ngoại của Tổng thống Nga V.Putin cho rằng, bức thư của Barack Obama mang tính xây dựng với những đề nghị cụ thể trong vấn đề kiểm soát vũ khí và hợp tác kinh tế. Yuri Ushakov khẳng định, Tổng thống Nga V.Putin bày tỏ sẵn sàng ủng hộ “những tín hiệu tích cực” đến từ Nhà Trắng.
Theo Steven Pifer - chuyên gia về quan hệ Nga - Mỹ thuộc Viện Brookings thì hai bên đang nỗ lực bỏ lại phía sau những lình xình trong quan hệ ngoại giao để “cài đặt” lại những nguyên tắc mới. Steven Pifer cho rằng, chuyến công du Moskva của Tom Donilon như một cú hích nhằm khai thông quan hệ Nga - Mỹ, đưa ra những vấn đề lớn, cụ thể mà hai bên cùng quan tâm như việc không phổ biến vũ khí hạt nhân, các chính sách đối với Bắc Triều Tiên, Iran cũng như các vấn đề hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước.
“Vấn đề đặt ra là liệu các bên có thể tích cực hợp tác với nhau hơn trong các lĩnh vực mà họ có cùng lợi ích. Sau đó sẽ bàn đến các lĩnh vực đang còn bất đồng...” - Steven Pifer đặt câu hỏi.
Tuy nhiên, theo Pifer thì khó có triển vọng trong việc giải quyết vấn đề Syria - trở ngại chính trong quan hệ giữa Nga và Mỹ.
Chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa, cuộc gặp gỡ theo dự định của Barack Obama và V.Putin sẽ bắt đầu. Giờ là lúc hai bên phải tăng cường công tác chuẩn bị bằng những chuyến ngoại giao “phá băng” và chuyến công du Moskva của Thomas Donilon vừa qua là một ví dụ. Các nhà phân tích hy vọng sẽ có thêm nhiều tín hiệu tích cực trong quan hệ Nga - Mỹ. Vấn đề ở chỗ, dù còn nhiều bất đồng nhưng hai cường quốc có không ít lợi ích chung trên bàn cờ địa chính trị thế giới. Washington đang lúng túng trong việc giải quyết vấn đề Triều Tiên, Iran và nói như cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton thì trong bối cảnh hiện nay, một quốc gia khó có thể giải quyết được những vấn đề trọng đại của nhân loại. Chính vì vậy, cái bắt tay Nga - Mỹ chỉ mang lại lợi ích cho hai nước mà thôi.
Duy Long (TH)
