Nhắc đến Ai Cập cổ đại, rất nhiều người sẽ nghĩ ngay đến kim tự tháp, tượng nhân sư hay xác ướp. Tuy nhiên, gắn liền với lịch sử Ai Cập còn có các huyền thoại, những bí mật khó giải đáp hay thậm chí là các kỳ quan vẫn đang chờ được khám phá. Khu hầm mộ của Kom el Shoqafa là một ví dụ điển hình. Câu chuyện về cách mà khu hầm mộ ngàn năm này được phát hiện cũng khiến người ta phải thốt lên: "Không thể tin được!".
Theo truyền thuyết, khu hầm mộ của Kom el Shoqafa đã bị mất và không có khả năng tìm ra. Nhưng thực tế đã thay đổi hoàn toàn nhờ một con lừa.
Câu chuyện được kể lại là một con lừa đã đi bộ qua khu vực này và chẳng may bị rơi xuống, nhờ đó người ta mới phát hiện ra khu hầm mộ bị lãng quên này.
Các ghi chép của địa phương ban đầu không hề đề cập đến chú lừa có công to lớn này. Theo hồ sơ, vào năm 1900, ông Es-Sayed Aly Gibarah báo cáo rằng ông đã khám phá một khu hầm mộ cho một bảo tàng địa phương. Ông kể rằng khi đang đào đá gần khu vực và thấy dấu hiệu của hầm mộ.
Khu hầm mộ của Kom el Shoqafa là nơi chôn cất lớn nhất từng được khám phá ra từ thời kỳ Hy Lạp - La Mã. Điều làm cho việc phát hiện hầm mộ đặc biệt hơn là các hiện vật từ các nền văn hoá khác nhau được tìm thấy trong đó.
Hầm mộ Kom el Shoqafa được cho là đã được sử dụng vào thế kỷ thứ 2 sau công nguyên. Hầu như không có các địa điểm khác trên Trái đất thể hiện một sự kết hợp giữa các ảnh hưởng của Ai Cập, Hy Lạp và La Mã. Chính vì thế việc phát hiện ra khu hầm mộ này trở thành một sự sự kiện quan trọng trong giới khảo cổ.
Khu hầm mộ được đặt tên là Kom el Shoqafa, từ người Hy Lạp cổ đại. Nó được dịch ra là "đống đổ nát". Khi lần đầu tiên được xây dựng, Kom el Shoqafa rất có thể chỉ là một ngôi mộ cho một gia đình. Tuy nhiên, qua thời gian, nhiều người khác cũng đã được chôn tại đây tạo thành một hệ thống các hầm mộ lớn.
Các nhà khảo cổ học tin rằng Kom el Shoqafa đã từng là một nhà nguyện tang lễ lớn trên bề mặt của hầm mộ. Tuy nhiên, theo thời gian, các công trình xây dựng trên bề mặt đều đã bị đổ vỡ và không có khả năng nghiên cứu sâu hơn về kiến trúc của chúng.
Rất may là phần phía dưới lòng đất của hầm mộ là một trong những nơi chôn cất được bảo tồn tốt nhất ở Ai Cập. Điều làm cho nó trở nên đặc biệt là sự pha trộn độc đáo của các nền văn hoá. Đây cũng là một phần của lý do tại sao hầm mộ được gọi là một trong bảy kỳ quan thời Trung cổ.
Các câu chuyện kể lại đã được xác minh cụ thể hơn. Quả thật một con lừa đã đưa loài người đến phát hiện vĩ đại này. Từ đó, mở ra cánh cửa khám phá lịch sử cổ đại cho thế giới.
