Tuy nhiên, số người bị cách ly tập trung dự báo sẽ tăng nhiều, Chính phủ cần có biện pháp căn cơ để chống thâm hụt ngân sách, bảo đảm cân đối nguồn lực tài chính và an sinh xã hội.
Bầu ơi thương lấy bí cùng...
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng trong Lời kêu gọi đoàn kết để chiến thắng đại dịch Covid-19 đã nhấn mạnh: Nhân dân ta có truyền thống yêu nước, nhân nghĩa. Mỗi khi đất nước gặp khó khăn, truyền thống đó lại càng được nhân lên gấp bội. Thời gian qua, toàn dân ta đã đồng lòng, cùng chung sức với Đảng, Nhà nước ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh bước đầu có hiệu quả. Thời gian tới đây, chúng ta có thể sẽ còn phải đối mặt với khó khăn lớn hơn gấp nhiều lần, đòi hỏi sự nỗ lực nhiều hơn nữa, kiên quyết hơn nữa.
Thời gian qua, khi nhiều nước trên thế giới, nhất là khu vực châu Âu, bùng phát mạnh dịch Covid-19 thì Chính phủ Việt Nam đã quyết định dang tay đón nhận kiều bào, du học sinh về nước. Điều này thể hiện rõ tính nhân văn cao cả, phát huy tinh thần và truyền thống tốt đẹp luôn đùm bọc, nghĩa tình, gắn bó keo sơn được hun đúc qua nghìn đời nay của dân tộc Việt Nam.
Những ngày qua, đáp lại lời kêu gọi của Chính phủ, của đất nước, già trẻ, gái trai, mọi ngành nghề, lĩnh vực trong xã hội và kiều bào ở ngoài nước cũng đã chung tay, góp sức đóng góp nhân lực, vật lực để phòng chống dịch. Thật xúc động khi có những cụ già 80 - 90 tuổi đạp xe đến khu cách ly để ủng hộ những mớ rau và 20.000 đồng còn lại trong túi.
Thậm chí, có những cụ già trên trăm tuổi, những cháu học sinh đã “mổ lợn” dốc toàn bộ số tiền tiết kiệm trong nhiều năm để ủng hộ quỹ chống dịch. Đó còn là những nghệ sĩ, doanh nhân, kiều bào ở nước ngoài gom góp vật lực gửi về chống dịch. Đúng là chỉ trong lúc khó khăn, địch họa phẩm chất tương thân, tương ái của người Việt mới phát huy đến mức cao nhất.
Thế nhưng, hơn lúc nào hết, giờ là lúc tất cả mọi người dân phải phát huy cao độ tinh thần đoàn kết, nhất trí và kỷ luật trong phòng, chống dịch. Đoàn kết, kỷ luật ở đây không phải là khẩu hiệu suông mà bằng hành động. Người đứng đầu Chính phủ, Bộ Y tế kêu gọi mọi người dân nên ở nhà, tăng cường dinh dưỡng, tập luyện nâng cao sức khỏe, hạn chế tiếp xúc với người khác.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tinh thần tiếp tục thần tốc trong công việc, cương quyết dồn mọi nguồn lực để dập các ổ dịch. Ngày 31/3, Thủ tướng ban hành Chỉ thị số 16 về thực hiện các biện pháp cấp bách phòng chống dịch Covid-19. Thực hiện cách ly toàn xã hội trong vòng 15 ngày kể từ 0 giờ ngày 1/4/2020 trên phạm vi toàn quốc.
Cân đối nguồn lực, bảo đảm an sinh
Nhấn mạnh việc bảo đảm an sinh xã hội cần thiết, Thủ tướng đề nghị các địa phương lo cân đối nguồn lực, không để tình hình xấu rồi mới đặt vấn đề. “Chúng ta không có biện pháp mạnh thì không thể thực hiện được “giờ vàng”, thần tốc là ở chỗ này, không thể chủ quan”, Thủ tướng nhấn mạnh. Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 437/QĐ-TTg về nguyên tắc hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương trong phòng, chống dịch Covid-19. Quyết định nêu rõ về cơ chế hỗ trợ từ ngân sách Trung ương như đối với các tỉnh miền núi, Tây Nguyên, hỗ trợ 70% mức NSNN thực chi theo quy định.
Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương còn lại, có tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia về ngân sách Trung ương từ 50% trở lên chủ động sử dụng dự phòng ngân sách địa phương để thực hiện. Các tỉnh, thành phố có tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia về ngân sách Trung ương dưới 50%, hỗ trợ 30% từ NSNN. Các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách hỗ trợ 50% từ NSNN. Các địa phương sử dụng tối đa 50% nguồn dự phòng ngân sách địa phương, tối đa 70% Quỹ Dự trữ tài chính cấp tỉnh để thực hiện phòng, chống dịch Covid-19.
Trường hợp các địa phương chi cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 ở mức độ lớn, nếu phần ngân sách địa phương bảo đảm vượt quá nguồn lực của địa phương, gồm: 50% nguồn dự phòng ngân sách địa phương (bao gồm cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã) và 70% Quỹ Dự trữ tài chính địa phương thì ngân sách Trung ương sẽ bổ sung thêm phần chênh lệch vượt quá nguồn lực của địa phương để các tỉnh, thành phố có đủ nguồn để thực hiện.
Chiều 31/3, trao đổi với Báo GD&TĐ, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội ĐBQH Lê Thanh Vân cho rằng, ngay từ khi phát hiện bệnh nhân đầu tiên nhiễm dịch Covid-19 cho đến nay, quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta cứu người là trên hết. Đó là quan điểm nhân văn, nhân đạo, là truyền thống tốt đẹp nghìn đời của dân tộc ta. Không chỉ với người Việt ở trong nước, kiều bào ta ở nước ngoài mà cả người nước ngoài bị mắc dịch bệnh Covid-19 đang ở nước ta. Nhiều người nước ngoài khỏi bệnh được xuất viện đã bày tỏ sự xúc động, tri ân đất nước Việt Nam, con người Việt Nam, các y, bác sĩ đã chữa trị cho họ khỏi bệnh. Họ cho rằng, Việt Nam là nơi đã tái sinh họ, nơi họ được sinh ra lần thứ hai.
Về vấn đề dùng ngân sách để chi cho việc phòng, chống dịch, theo ĐBQH Lê Thanh Vân, hằng năm Quốc hội đều có dự toán cho các lĩnh vực trong đó có việc phòng, chống dịch bệnh và thảm họa. Tuy nhiên, với diễn biến bất thường của dịch, nguồn chi sẽ rất lớn. Vì vậy, cần phải có giải pháp bảo đảm được nguồn lực tài chính để chống dịch bệnh, bởi nguồn ngân sách dự phòng cũng hạn chế.
“Có ý kiến cho rằng, cần thu phí khám chữa bệnh ở những gia đình có điều kiện kinh tế khá và người nước ngoài được chữa trị dịch Covid-19. Tôi cho rằng, đó cũng là một giải pháp nhằm tăng nguồn kinh phí, trong lúc sắp tới chúng ta phải cần rất nhiều tiền để chống dịch, mua sắm, sản xuất trang thiết bị y tế thiết yếu. Tuy nhiên, không nên lạm dụng điều này. Chính phủ cần tính đến những giải pháp căn cơ để bảo đảm cân đối nguồn lực tài chính và an sinh xã hội, bởi dịch bệnh chưa biết đến khi nào sẽ chấm dứt”, ông Lê Thanh Vân nói.
