Đó là ý kiến của đa số các luật sư, chuyên gia luật quốc tế và các học giả tại châu Âu mà nhóm phóng viên đã có dịp phỏng vấn.
Trả lời phỏng vấn của VTV về vấn đề Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 tại vùng lãnh hải Việt Nam, luật sư Bernard Insel - Chuyên gia luật Hàng hải quốc tế cho biết: “Nếu nhìn vào các bản đồ, thì ta sẽ thấy ngay lập tức và rõ ràng, là vị trí đặt giàn khoan thăm dò của Trung Quốc nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và chắc chắn là trên thềm lục địa của Việt Nam.
Theo đó, nhiều học giả châu Âu đã đưa ra những ý kiến ủng hộ Việt Nam đưa vấn đề Biển Đông ra Tòa án quốc tế. Ông Eric Van Hooydonk nói: “Trong trường hợp hai bên không thể tìm được giải pháp dựa trên đàm phán song phương hay đa phương, thì có thể đưa vụ việc ra Tòa án Công lý quốc tế, hay Tòa án quốc tế về Luật Biển tại Hambourg, Đức, xét xử dựa trên Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển. Cách khác nữa là tìm giải pháp thông qua cơ chế trọng tài”.
Cũng có quan điểm tương tự, luật sư Bernard Insel - Chuyên gia luật Hàng hải quốc tế phân tích: “Vấn đề có thể phức tạp hơn, khi chúng ta biết rằng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền nơi đặt giàn khoan căn cứ trên vị trí các đảo của quần đảo Hoàng Sa. Thế nhưng quần đảo Hoàng Sa lại là nơi Việt nam có chủ quyền, và là nơi Trung Quốc đã dùng vũ lực để chiếm đóng bất hợp pháp từ năm 1974”.
“Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất gặp rắc rối kiểu này. Philippines cũng có những tranh chấp với Trung Quốc, với tính chất rất giống với tranh chấp hiện nay giữa Việt Nam và Trung Quốc. Philippines đã chọn cách đưa vụ việc ra công lý quốc tế. Trung Quốc đã từ chối tham gia vụ kiện, mặc dù cũng đã ký Công ước 1982”, ôngBernard Insel nói thêm.
Chỉ riêng việc Phillippines khởi kiện và Trung Quốc không dám theo kiện, đã nói lên bản chất sự việc, ai đúng ai sai, với cộng đồng quốc tế. Đưa tranh chấp ra phân xử tại các định chế quốc tế là cách tự bảo vệ hiệu quả nhất, đó là ý kiến của tất cả các chuyên gia, luật sư và học giả tại châu Âu mà chúng tôi có dịp phỏng vấn.
