Chung tay xây dựng… cây cầu
Không giống như hai diễn đàn trước đó, các nhà lãnh đạo Trung Quốc không còn chiếm ưu thế trong khung cảnh hiện nay của Diễn đàn Kinh tế St.Peterburg (SPIEF). Vị trí của họ được thay thế bởi các chính trị gia châu Âu, những người sẵn sàng thảo luận với các điều kiện để hủy lệnh trừng phạt chống Nga.
Vào ngày đầu tiên, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đã trở thành nhân vật quan trọng nhất của diễn đàn. Ông là chiếc cầu nối giữa Nga và EU. Và không chỉ Jean-Claude Juncker, trong tương lai, cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy sẽ là nhân vật tích cực trong việc làm trung gian hòa giải giữa Nga và EU. Sự hiện diện của các quốc gia châu Á tại SPIEF đã được giới hạn chủ yếu là đại diện doanh nghiệp.
Tại SPIEF - 2016, Jean-Claude Juncker sôi nổi nói về triển vọng của quan hệ Nga -EU. Jean-Claude Juncker cho rằng, cái giá của hợp tác với Nga là rất cao. Tuy nhiên, Jean-Claude Juncker khẳng định lập trường của EU là hết sức kiên quyết trong một số vấn đề. “Chúng ta cần phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các thỏa thuận Minsk. Đây là cách duy nhất cho việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt kinh tế” - Jean-Claude Juncker nhấn mạnh.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã thể hiện quan điểm của nước này. Theo ông Lavrov, Nga sẽ không có ý định tiếp cận với EU như một mối quan hệ duy nhất, chừng nào lợi ích chỉ thuộc về Brussels - Interfax đưa tin. Theo lời Sergei Lavrov thì Nga không bao giờ theo đuổi chính sách đối đầu với phương Tây mà chỉ đấu tranh cho công bằng, bình đẳng và cùng có lợi. Theo ông Juncker, sự ngờ vực giữa châu Âu và Nga đang gia tăng, nhưng vẫn còn có cơ hội để đảo ngược tiến trình này.
“Thực tế là tôi đang ở đây ngày hôm nay, nói rằng tôi muốn xây dựng cây cầu. Tôi biết Tổng thống Vladimir Putin trong một thời gian dài. Chúng tôi thường nói chuyện rất cởi mở với nhau. Tôi chắc chắn rằng chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đối thoại trung thực” - Interfax trích lời Juncker. Tất cả các tuyên bố của Jean-Claude Juncker đã được thực hiện trong một vài giờ trước cuộc gặp với Tổng thống Nga V.Putin.
Cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy cũng đã cố gắng để xây dựng “một cây cầu” nối quan hệ Nga - EU. “Nếu chúng ta muốn vượt qua khủng hoảng, chúng ta phải nhìn về tương lai…” - ông chia sẻ với các thành viên của diễn đàn.
Nhạt nhòa bóng hình Trung Quốc
Trong bối cảnh khủng hoảng địa chính trị giữa Nga và EU đang hết sức sâu sắc, kỳ lạ thay tại SPIEF - 2016 lại có sự hiện diện của các chính trị gia hàng đầu thế giới. Ngoài Sarkozy và Juncker, những vị khách đặc biệt là Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon, Thủ tướng Ý Matteo Renzi, Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev, Phó Thủ tướng Áo Reinhold Mitterlehner, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Cuba Ricardo Cabrisas Ruiz, Chủ tịch nước Cộng hòa Guinea Alpha Conde. Như vậy, gần như tất cả các đại diện của EU đã tham gia SPIEF - 2016. Nhìn lại SPIEF của hai năm trước mới thấy SPIEF - 2016 có nhiều thay đổi.
Điều làm giới phân tích hết sức quan tâm rằng bóng hình Trung Quốc ở SPIEF - 2016 đã nhạt nhòa. Hai năm qua, Nga muốn chứng minh rằng sự suy thoái của các mối quan hệ với phương Tây không làm họ lo sợ, bởi Nga có một đồng minh “đáng tin cậy” - Trung Quốc. Nhưng hy vọng cho một sự hợp tác chiến lược với Bắc Kinh không được đáp ứng.
Hy vọng về làn sóng đầu tư ồ ạt từ Trung Quốc đã không xảy ra. Kim ngạch thương mại giữa hai nước đã giảm từ năm 2014. Đồng thời, Trung Quốc không thể hoặc không muốn thay thế phương Tây để đầu tư tài chính cho Nga. Tại diễn đàn này, các đại diện đến từ Trung Quốc có vẻ thờ ơ, chiếu lệ. Chính quyền Nga có vẻ như quên đi cái gọi là “Hành trình về phương Đông”, có vẻ như gió đã đổi chiều.