Tuy nhiên, giá bán của trái cây NK lại chênh nhau hàng trăm nghìn đồng mỗi ki lô gam với cùng một loại quả, cùng xuất xứ tại các hệ thống cửa hàng, siêu thị khác nhau.
Việc chênh giá khá lớn này cộng với việc khó đánh giá hoặc người bán quảng cáo về xuất xứ khiến người tiêu dùng (NTD) không khỏi băn khoăn, nghi ngờ về nguồn gốc, chất lượng của những loại trái cây này.
“Ma trận” giá
Khoảng vài năm gần đây, trái cây NK luôn chiếm lĩnh một phần lớn tại thị trường Việt Nam. Một số loại trái cây còn tạo ra “cơn sốt” đối với NTD.
Hiện thị trường đang ưa chuộng những loại quả như: Nho xanh không hạt, táo có xuất xứ từ Mỹ; cam của Nam Phi; quả mâm xôi Úc; cherry, dâu của New Zealand và gần đây là mận Mỹ... - mức giá của những loại trái cây này cũng không hề rẻ khoảng 600.000 - 800.000 đồng/kg.
Khảo sát một vòng tại các trung tâm thương mại, siêu thị như: Big C, Hapro Food, hệ thống cửa hàng Klever Fruit..., hoa quả NK có hàng chục loại với nhiều sản phẩm khá lạ lẫm với NTD trong nước như: Dưa Sapo, lê Nashi, táo Rubi… Chỉ riêng tại hệ thống siêu thị Big C, các mặt hàng táo đã có đến gần 10 loại với giá dao động từ 69.900 - 103.900 đồng/kg.
Bên cạnh sự đa dạng về chủng loại và nguồn gốc xuất xứ, điều mà NTD không khỏi bối rối mỗi khi tìm mua là có sự chênh lệch giá cả với cùng một loại quả, cùng xuất xứ.
Tại siêu thị Big C (đường Trần Duy Hưng, Hà Nội), sản phẩm kiwi vàng New Zealand có giá 118.000 đồng/kg; siêu thị Hapro Food (đường Phạm Ngọc Thạch, Hà Nội) có giá 134.000 đồng/kg; cửa hàng Klever Fruit (Cầu Giấy, Hà Nội) có giá 199.000 đồng/kg.
Sản phẩm cam xuất xứ Nam Phi bán tại Hapro Food có giá 55.000 đồng/kg, còn tại Big C có giá 49.000 đồng/kg. Táo Envy xuất xứ Mỹ tại Big C có giá 195.000 đồng/kg trong khi tại Klever Fruit có giá 299.000 đồng/kg.
Nếu như trái cây NK trước đây chỉ được bán tại siêu thị, cửa hàng lớn thì nay tại các chợ truyền thống, các cửa hàng nhỏ bày bán rất nhiều.
Tại chợ Thành Công (Hà Nội), giá táo Mỹ đỏ, loại trong Big C chỉ bán 69.000 đồng/kg, nhưng ở đây bán 153.000 đồng/kg. Chúng tôi hỏi, sao ở đây lại bán đắt hơn siêu thị?
Một chủ quầy hoa quả trả lời: “Bọn chị không bán loại táo rẻ đó, chỉ bán táo Mỹ, nếu muốn mua rẻ thì vào siêu thị mà mua”. Quan sát mỗi quả táo đều có tem nhãn rõ ràng, chúng tôi đồng ý mua với mức giá trên nhưng khi hỏi về giấy tờ chứng minh nguồn gốc thì chủ quán cau mày nói như mắng chúng tôi: Cửa hàng bán lẻ lấy đâu ra giấy tờ xuất xứ mà hỏi nhiều.
Riêng đối với mận Mỹ, sản phẩm gây “sốt” trên thị trường thời gian gần đây cũng rất đa dạng về chủng loại, mẫu mã. Qua tìm hiểu trên các cửa hàng hoa quả NK online và các cửa hàng Klever Fruit, mận Mỹ chia ra làm 3 loại chính, rẻ nhất là mận đường có giá khoảng 400.000 đồng/kg, mận xanh Mỹ có giá khoảng 500.000 đồng/kg, mận đỏ Mỹ có giá 600.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, khi chúng tôi liên hệ để mua mận Mỹ ở các cửa hàng bán hoa quả NK trên đường Láng Hạ (quận Đống Đa) và Kim Mã (quận Ba Đình), nhưng các cửa hàng này luôn luôn trong tình trạng “cháy” hàng.
Còn gọi điện đến một vài “shop online” mận Mỹ vẫn được chào bán rất nhiều với giá bán chênh lệch nhau rất nhiều từ 150.000 - 350.000 đồng/kg...
Thật giả khó phân
Với các loại giá chênh lệch lớn và nguồn gốc thì khó phân biệt, NTD không biết đâu mà lần. Theo các chuyên gia trong ngành trái cây Việt Nam, hiện trên thị trường trái cây trong nước đang tràn ngập các loại trái cây Trung Quốc được nhập qua đường tiểu ngạch ở Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh… Tuy nhiên, nhiều người đã lợi dụng dán mác, “gắn mác” những nước như: Australia, New Zealand, Mỹ... để đánh lừa NTD.
Nói về chất lượng trái cây NK hiện nay, không ít chuyên gia cho rằng, hiện vẫn có một lượng trái cây được NK từ phương Tây nhưng không đáng kể.
Tình trạng trái cây gắn nhãn mác giá nhập ngoại đang được bày bán nhiều trên thị trường làm cho NTD lo ngại vì không phân biệt được thật giả.
Hơn thế, chỉ vì tâm lý sính ngoại, tin tưởng rằng trái cây NK từ phương Tây có quy trình sản xuất sạch, không sử dụng các loại dư lượng, hóa chất độc hại, có hệ thống kiểm soát chất lượng chặt chẽ, đảm bảo sức khỏe nên ngày càng nhiều NTD đổ xô mua trái cây ngoại nhưng đã mua phải trái cây Trung Quốc.
Có thể nói, hiện các cơ quan chức năng đang gặp không ít khó khăn trong việc xác định nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của các loại trái cây NK. Bởi nếu các cơ quan quản lý muốn xác định có đúng trái cây được NK từ nước nào đó thì phải kiểm tra giấy tờ, chứng nhận...
Nhưng việc này vẫn chưa thể thực hiện được vì việc bắt buộc phải có chứng nhận nguồn gốc đối với hoa quả NK, mặc dù đã có quy định nhưng không phải lúc nào cũng kiểm soát được.
Trong khi nhìn bằng mắt thường thì không thể biết đâu là táo Mỹ, New Zealand, Australia hay Trung Quốc cũng như chất lượng có đảm bảo hay không.
