Bìa sách |
Giáo sư Randy Pausch vốn là giáo sư bộ môn Khoa học Máy tính, Tương tác Người - Máy và bộ môn Thiết kế tại Đại học Carnegie Mellon, người có tầm ảnh hưởng lớn đối với nhiều thế hệ học sinh và đồng nghiệp. Từ 1988 đến 1997, ông dạy tại Đại học Virginia. Là một nhà giáo và nhà nghiên cứu nhận được nhiều giải thưởng, ông đã cộng tác với Adobe, Google, Electronic Arts (EA), Walt Disney Imagineering và khởi xướng đề án Alice...
Bên người vợ xinh đẹp cùng ba con khỏe khoắn, những tưởng cuộc đời của vị giáo sư uy tín sẽ trôi qua êm đềm như bao mái ấm khác. Nhưng một ngày, Randy Pausch được chẩn đoán đang mắc ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối. Quyết liệt chống trả với bệnh tật, nhưng cuối cùng, Randy Pausch vẫn phải chấp nhận đối diện với thực tế đau xót khi sự hiện diện của ông trên cuộc đời chỉ tính bằng ngày.
Theo thông lệ ở nhiều đại học Mỹ, các giáo sư được yêu cầu nói lên những gì có ý nghĩa nhất trong cuộc đời họ như là thông điệp cuối cùng của đời người với câu hỏi day dứt: Nếu ngày mai bạn qua đời thì bạn muốn để lại điều gì?
Khi được mời thuyết trình Bài giảng cuối cùng tại Đại học Carnegie Mellon cũng là lúc Ông biết số phận mình đã được định đoạt, Randy Pausch quyết định đồng ý tham gia vì nghĩ đây là lời chào của ông dành cho sinh viên, bạn bè, đồng nghiệp và là di sản tinh thần quý báu của người cha muốn để lại cho ba con thơ khi mình vĩnh viễn ra đi.
Trên bục giảng ngày 18-9-2007 hôm ấy, trước 400 sinh viên Đại học Carnegie Mellon, Randy trẻ trung, vui tươi, đầy sức sống và khỏe khoắn đã thực hiện bài tập hít đất và sôi nổi nói về những ước mơ. Bài giảng không đề cập đến cái chết, ông chỉ nói về niềm vui cuộc sống, về sự trung thực, lòng biết ơn, về những ước mơ tuổi thơ và nghị lực vun đắp ước mơ thành hiện thực. Hôm ấy, ông như vắt hết tinh túy để truyền đạt lại cho học trò của mình những suy ngẫm tâm đắc nhất được đúc kết từ cuộc sống ngắn ngủi của mình. "Hãy nắm bắt từ phút giây mình đang sống, vì thời gian là tất cả những gì bạn có” - một lời khuyên thiết tha của một người sắp từ bỏ cuộc đời đã khiến mọi người biết trân trọng từng phút giây đang sống.
Từ cảm hứng đó, với sự giúp đỡ của nhà báo Jeffrey Zaslow, ông viết cuốn tự truyện “Bài giảng cuối cùng”, trong đó, hình ảnh đầy trách nhiệm của một người thầy, người bạn, người chồng và một người cha được khắc họa khá xúc động. Người đọc rơi nước mắt vì cảm thông cho tâm trạng của người sắp lìa xa cuộc sống và cũng mỉm cười với triết lý sống quý báu được gói ghém vào các câu chuyện ngắn gọn. Nghệ thuật sống đáng trân trọng đó, bài học mà vị giáo sư gửi lại trước khi đi xa bắt nguồn từ cảm hứng của Walt Disney: “Nếu bạn dám ước mơ điều gì, bạn sẽ có thể thực hiện được điều đó”.
Người thầy của Trường Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) đã mang đến một bài giảng có sức sống vượt ra khỏi khuôn khổ nhà trường và làm lay động hàng triệu trái tim người đọc trên toàn thế giới. Trên từng trang sách, những trăn trở xúc động, chân tình và đầy ý nghĩa đó của người thầy đã mang lại những triết lý nhẹ nhàng mà thâm thúy, kết tinh từ lòng can đảm và nghị lực sống của một con người đáng khâm phục.
Randy Pausch đã kịp viết lại bài giảng của mình trước khi ông qua đời ở tuổi 47 vào giữa năm 2008 vì bệnh ung thư. Tác phẩm này đã được dịch ra 35 thứ tiếng và tác giả cuốn sách đã được vinh danh là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới vào năm 2007.
Bài giảng của Randy đã nhanh chóng lan truyền trên Youtube với hơn 10 triệu lượt truy cập. Các trang web, blog tràn ngập những lời chia sẻ động viên Randy, trong đó có cả thư của tổng thống G. W. Bush: “Tôi vô cùng xúc động trước cuộc chiến dũng cảm của anh với căn bệnh ung thư. Câu chuyện phi thường của anh đã nâng đỡ cho hàng triệu con tim nước Mỹ”.
“Bài giảng cuối cùng” (The Last Lecture, bản tiếng Việt do dịch giả Vũ Duy Mẫn chuyển ngữ, Youbooks và NXB Trẻ ấn hành) đã được thế hệ trẻ khắp thế giới kể nhau nghe như một hình tượng đẹp về người thầy, về giá trị nhân văn cao cả của cuộc sống.
“Những bài học từ một cuộc đời thật, rất dung dị như của Randy Pausch trong cuốn Bài giảng cuối cùng là vô cùng quý giá. Nếu như nhiều bạn đọc từ nhiều nước trên thế giới bày tỏ cuốn sách đã làm thay đổi cách sống và cách suy nghĩ của họ một cách tích cực, thì cũng hy vọng bạn đọc Việt Nam, nhất là các bạn trẻ, sẽ tìm thấy những điều thú vị và bổ ích làm phong phú thêm tập hợp các công cụ cần thiết cho cuộc sống tích cực hơn, ý nghĩa hơn” - Lời dịch giả
Phương Hà (st)