Bức tranh văn hóa Hà Nội như vô tình bị quệt thêm những vệt màu tối, làm mờ “bố cục” của một hình ảnh thanh lịch, văn minh mà Thủ đô đang kỳ công xây dựng.
Ăn xin giờ đã khác trước, không còn cúi mặt ngại ngùng chờ chút bố thí của thiên hạ. Họ bám trụ nơi các ngã tư, chờ đèn đỏ bật sáng là giơ mũ trước mặt người đi đường, là chìa kẹo cao su, bông tai, bật lửa… mời chào đến rát tai.
Ăn xin thời @ nên không còn lếch thếch, rách rưới, mà được trang bị “đạo cụ” để đi xin, có “ông bầu”, có xe chở đến tận điểm hành nghề… Thậm chí mới đây, người Hà Nội còn một phen hoang mang với nhóm ăn xin “ma giáo mặt đen”, tay cầm đầu gà… hăm dọa cả gia chủ. Vậy là bức tranh văn hóa, văn minh Hà Nội không chỉ bị lem những vệt màu tối, mà còn nhuốm cả sắc âu lo, rối rắm…
Còn nhớ độ Thủ đô hối hả chuẩn bị đón kỷ niệm 990 năm, 995 năm, rồi 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, đội công tác liên ngành do lực lượng văn hóa chủ trì đã được giao ra quân chấn chỉnh tình trạng người lang thang xin ăn, đeo bám chèo kéo du khách. Dù chưa triệt để vì thiếu chế tài xử lý, nhưng ít nhiều phố xá Hà Nội cũng sạch và văn minh hơn trong mắt người đến thăm Thủ đô.
Song từ độ đại lễ đi qua, đội liên ngành không còn được nhắc đến, ăn xin, ăn mày lại được thể tung hoành và biến tướng thành những hình thức mới. Không đơn thuần chỉ là chuyện làm phiền người đi đường, ảnh hưởng tới an toàn giao thông nơi các ngã tư, mà ăn xin với kiểu cách chụp giật, thách thức kia còn đang làm ô nhiễm bầu không khí văn minh nơi đô thị, làm xấu đi hình ảnh Hà Nội văn minh thanh lịch trong mắt du khách và bạn bè quốc tế.
Nói đến việc xây dựng văn hóa người Hà Nội, hết thảy đều nghĩ đến trách nhiệm của những người làm văn hóa trước tiên, nhưng đó không phải là việc của riêng ngành văn hóa. Đó còn là câu chuyện liên quan đến quản lý và thực hiện chính sách xã hội, bảo trợ xã hội, an ninh xã hội, mà không thể thiếu bàn tay của ngành Lao động, Thương binh và Xã hội, chính quyền các cấp và lực lượng công an, nhất là khi ăn xin luôn biến tướng thành những hình thái muôn màu.
Năm 2020 đã ngấp nghé bên thềm - năm ghi dấu ấn của Hà Nội 11 thế kỷ lắng hồn thiêng sông núi. Làm sao xóa được nạn ăn xin, ăn mày tung hoành nơi đô thị, ấy là câu hỏi đặt ra không chỉ cho ngành văn hóa trước ngưỡng cửa 2020.
